چکیده:
توسعه موتور حرکت جوامع است. گسترش فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی به پدید آمدن جامعه اطلاعاتی منجر شده و لزوم توسعه در وضعیت جدید همچنان نمایان است. این مقاله با بررسی وضعیت جهانی نابرابری های ارتباطی و شکاف اطلاعاتی، انواع این نابرابری ها اعم از جنسیتی، زبان، محتوا و شکاف معرفتی را برشمرده الگوی جامعه دانایی محور را به عنوان الگوی توسعه یافته جامعه اطلاعاتی پاسخی به آن نابرابری ها دانسته و موضوع حق توسعه را مطرح می کند.. الگوی جامعه دانایی محور با طبقه بندی معرفت ها و تکیه بر ترکیب آموزش های آکادمیک و آموزش مادام العمر، اهمیت ویژه جامعه یادگیرنده، توسعه دانش، لزوم مدیریت دانش و سرمایه گذاری دولتی و سیاسی در نیل به جامعه دانایی هوشمند را مطرح می کند.
خلاصه ماشینی:
شناخت این فرایند با بررسی شکاف اطلاعاتی به عنوان وضعیت پیش از توسعه یافتگی و تلاشهای نهادهای بین المللی از قبیل یونسکو و کشورهای نیمه پیرامون و پیشنهاد جامعه دانش محور یا جامعه دانایی به عنوان الگویی برای توانمند سازی کشورهای توسعه نیافته قابل طرح است .
شکاف بین توان دستیابی به اطلاعات و استفاده موثر از فناوری اطلاعات برای افراد و جوامع مختلف ناظر بر عدم دسترسی به زیرساخت های ارتباطات از یکسو و توسعه ساختارها از سوی دیگر است که در میان جوامع مختلف و کشورهای گوناگون و حتی در درون جوامع مطرح گردیده است .
بنابراین دسترسی به اطلاعات و منابع اطلاعاتی و داشتن دانش و مهارت های کافی برای استفاده بهینه از این امکانات از شاخصه های شناخت شکاف دیجیتالی می باشد.
بنابراین در عین تایید فاصله های اقتصادی و سیاسی و کمک به توانمند سازی کشور های درحال توسعه درتجهیز ساختاری و فرهنگی برای ترمیم شکاف اطلاعاتی و تسریع جریان توسعه در این کشورها بایستی حرکت از جامعه اطلاعاتی به سوی جوامع معرفتی و جوامع دانش محور در برنامه های کلان کشورهای در حال توسعه گنجانده شود.
امری که در گزارش توسعه انسانی برنامه توسعه سازمان ملل متحد(٢٠٠١) نیز به آن اشاره شده است : «هدف و اساس همه فعالیتها ایجاد جوامع دانش محور است که حققتا و صادقانه ، باز و فراگیر باشند، تنوع فرهنگی را تضمین کنند و راه های گوناگون را برای آموزش و پرورش فراهم سازند.
اساس جامعه دانایی بر کاربرد دانش و اتکا بر آموزش مهارت های تخصصی و کیفی به افراد با استفاده از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات برای جهت دهی به این معرفت ها متکی است .