چکیده:
توسعه» تغییر بنیادی در متغییرهای اقتصادی, اجتماعی و فرهنگی هر جامعه محسوب میشود و تحقق آن, مستلزم ایجاد هماهنگی بین ابعاد گوناگون جامعه است. وجود دوگانگیهای اقتصادی، اجتماعی, تکنولوژیکی و فرهنگی در فرآیند توسعه و تحول جامعه یکی از مباحث اساسی در ادبیات نوین توسعه است. این معضل یک نوع آسیبشناسی توسعه را مطرح میسازد که توجه و اهتمام به آن بیش از پیش لازم و ضروری است. بر این اساس در پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی و با استفاده از تکنیکهای تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس، تحلیل خوشهای و محاسبه ضریب تلاش گردیده است تا وضعیت برخورداری و کیفیت توزیع شاخصهای توسعة اقتصادی- اجتماعی، فرهنگی- آموزشی، بهداشتی- درمانی و صنعتی در استان کردستان مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد. نتایج این مطالعه حاکی از آن است وضعیت برخورداری شهرستانهای استان کردستان از شاخصهای مورد بررسی متعادل نبوده و عدم توازن نسبتا محسوسی در میزان برخورداری از ان شاخصها در بین شهرستانهای استان مشاهده میگردد. علاوه بر این وضعیت توزیع هریک از شاخصهای چهارگانه مورد ارزیابی نیز با همدیگر متفاوت است. بیشترین اختلاف توسعه با ضریب تغییرات(CV) تلاش گردیده است تا وضعیت برخورداری و کیفیت توزیع شاخص های توسعه اقتصادی- اجتماعی، فرهنگی - آموزشی ،بهداشتی-درمانی و صنعتی در استان کردستان مورد تحلیل و ارزیابی قرار گیرد.
نتایج این مطالعه حاکی ازآن است وضعیت برخورداری شهرستان های استان کردستان از شاخص های مورد بررسی متعادل نبوده و عدم توازن نسبتا محسوسی در میزان برخورداری از این شاخص ها در بین شهرستانهای استان مشاهده می گردد. علاوه براین وضعیت توزیع هر یک از شاخص های چهارگانه مورد ارزیابی نیر با همدیگر متفاوت است . بیشترین اختلاف توسعه با ضریب تغییرات 0/804 در برخورداری از شاخصهای صنعتی و کمترین اختلاف در برخورداری از شاخصهای بهداشتی درمانی با ضریب تغییر ۰/۳6۳ مشاهده گردید. نهایتا باتوجه به شاخص تلفیقی توسعه, شهرستندج به عنوان مرکز سیاسی - اقتصادی استان» برخوردارترین شهرستان و شهرستان تازه تشکیل شدة دهگلان نیز محرومترین شهرستان استان از نظر شاخصهای بررسی شده شناخته شدند.
Development is considered fundamental change in the socio-economic and cultural variables and its realization requires coordination between the various dimensions of society. There duality economic, social, technological and cultural development and social transformation, is one of the major issues in modern literature of development. This raises the issue of pathological of development that makes it necessary more to attention and dedication. The purpose of this study is to analyze the development and how distribution of socio-economic, cultural-education, health-therapeutic and industrial development indicators of kurdistan province. This adds to the township of province in the terms of the development indicators of the level-based and investment priorities in order to organizing regional and Achieving sustainable and balanced development. The results of this study show that the township of Kurdistan province, not only do not have the same level of development, but The difference in level of development of these townships in terms of various parameters is also different from each other. The maximum difference with a coefficient of variation of 0.804 was observed in the indicators of industrial and the least difference of development was observed in the indicators of health-therapeutic with coefficient of variation of 0.363. According to Combined indicators of development, Sanandaj as the center of economic-political ranked first and the newly formed township, Dehgolan was placed at the end stage of province development.