چکیده:
امروزه تقسیم خطرات به وسیله شرکتهای بیمه دارای اهمیت بسیار بالایی است. بیمه اتکایی انتقال قسمتی از ریسک است که یک بیمهگر مستقیم در نظر میگیرد. بیمه اتکایی در یک تقسیمبندی به دو شاخهی اصلی تبیین این نوع از بیمه از لحاظ فنی و از لحاظ فرم و شکل، طبقهبندی میشود. با وجود پیشرفت رو به گسترش بیمه اتکایی در کشورهای غربی، اشکالاتی از ابتدا بر قرارداد بیمه و بیمه اتکایی به سبب خصوصیات خاص آن، وارد بوده است که به طرق مختلف پاسخ داده شده است. اتحادیه اروپایی پس از تغییرات فراوان قانونگذاری، آخرین دستورالعمل را در سال 2005 به تصویب رسانده و کشورهای عضو موظف به وارد کردن این قاعده تا سال 2007 در مقررات خود بودهاند. با وجود نظریات موافق فقهی که در خصوص عقد اعاده التأمین در دهههای اخیر عنوان گردیده است، در ایران نیز با تصویب قانون بیمه مرکزی ایران و بیمهگری سال 1350 رویکرد جدیدی در جهت گسترش این نوع از بیمه به کار گرفته شد.
خلاصه ماشینی:
"واگذارنده معمولا براساس تعرفههای قبل از انعقاد قرارداد بیمه اتکایی و براساس نحوه عملیات پیشین خود، به فعالیت میپردازد و در اغلب موارد، بیمه گر اتکایی از کم وکیف عملیات بیمهای چندان آگاهی نداشته و این اعتماد و حسن نیت است که در این قرار داد به دلیل عدم وجود جزئیات کامل (جز در عملیات بیمه اختیاری) حایز اهمیت است و این اعتماد نه تنها در مورد پذیرش خطر بلکه باید در مورد پرداخت خسارت و میزان و چگونگی سهم نگهداری و نحوه واگذاری نیز رعایت شود (گروه کارشناسان شرکت سویس ری، پیشین،ص 35).
بیمه اتکایی در این سه نظام بدون تغییرات اساسی به یک مفهوم شناسایی شده است گرچه از لحاظ ایجاد کنندگان بیمه اتکایی اسلامی (تکافل) این نوع از بیمه با بیمههای متداول از جهات مختلف متفاوت است از جمله؛ از لحاظ اهداف و انگیزهها یعنی تأمین رفاه نه سوداندوزی و مبتنی بودن بر وحی اسلامی نه تفکر بشری و از لحاظ سطح خدمات و محصولات به جهت شفافیت در فعالیتها و تفاوت در روشهای ارزیابی و برخورد با ریسک و توزیع مازاد و منافع و جلوگیری از بروز غرر و میسر و ربا در سرمایهگذاری که از مهم ترین ممنوعات اسلامی به شمار میرود، اما در واقع و نفس الأمر بسیار شبیه به بیمههای متداول بوده، هر چند مبانی و اصول اسلامی و نفس تعاون در به وجود آمدن آن بسیار دخیل است."