چکیده:
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر توانمندسازی روانشناختی زنان در خدمات اطلاعاتی و دانشی انجام شد. این پژوهش بر مبنای هدف از نوع کاربردی و برحسب روش و چگونگی بهدست آوردن دادههای مورد نیاز، آمیختۀ اکتشافی با کمک راهبرد توصیفیـ پیمایشی است. برای بسط مدل نظری (مدل اسپریتزر) و همچنین پیبردن به عوامل مؤثر بر توانمندسازی روانشناختی زنان کتابدار و اطلاعرسان، تعداد 9 مصاحبه با مدیران زن شاغل در کتابخانههای عمومی شهر تهران انجام گرفت. یافتههای بخش کیفی نشان داد 8 مؤلفه بر توانمندسازی روانشناختی زنان تأثیرگذار است. مؤلفههای دانش و مهارت تخصصی، انگیزش، و الگوسازی به سایر عوامل مؤثر بر توانمندسازی روانشناختی در مدل نظری اضافه شد، و درنهایت ترکیب یافتههای بخش کیفی و مدل اسپریتزر مدل مفهومی پژوهش را بهوجود آورد. جامعۀ آماری در بخش کمی، 137 نفر از زنان کتابخانههای عمومی شهر تهران بودند. برای گردآوری دادهها از پرسشنامۀ خودساختة عوامل مؤثر بر توانمندسازی روانشناختی استفاده شد. روایی پرسشنامه به وسیلۀ روایی محتوا تأیید شد. همچنین، پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 90درصد تعیین شد. برای تحلیل یافتهها در این پژوهش از نرمافزار PLS جهت تحلیل عاملی و مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافتههای پژوهش نشان میدهد عوامل فردی مؤثر بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان زن به ترتیب عبارتاند از: انگیزش، الگوسازی، دانش و مهارت تخصصی، و عزت نفس. عوامل گروهی مؤثر بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان زن به ترتیب عبارتاند از: اهمیت گروهی، اعتماد بینگروهی، ادراکگروه از میزان تأثیرگذاری و تصمیمگیری گروهی. عوامل سازمانی مؤثر بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان زن به ترتیب عبارتاند از: وضوح نقش، حیطۀ کنترل، دسترسی به اطلاعات، فضای مشارکتی، دسترسی به منابع، و حمایتهای سازمانی.
خلاصه ماشینی:
با توجه آنچه گفته شد، مـدل مفهومی پژوهش بدین صورت است : الگوسازی دانش و مهارت تخصصی انگیزش کانون کنترل عزت نفس تصمیم گیری عوامل گروهی فردی تقسیم داوطلبانۀ مسئولیت ها توانمندسازی عوامل روان شناختی گروهی اهمیت گروه اعتماد درون گروهی عوامل ادراک گروه از سازمانی میزان تأثیرگذاری جو مشارکتی دسترسی به منابع دسترسی به اطلاعات حمایت های سازمان حیطۀ کنترل وضوح نقش تصویر١.
نتایج تجزیه و تحلیل عامل تأییدی و پایایی ترکیبی عوامل مؤثر برتوانمندسازی روان شناختی متغیر انحراف اعداد سازه میانگین بارعاملی معیار معناداری پایایی ترکیبی الگوسازی ٤/٢٧ ٠/٦٠٤ ٠/٥١٨ ٤/٩٣ عال عزت نفس ٣/٧٨ ١/٠٠ ٠/٧٠٦ ١٠/١١ وم فردی دانش و مهارت 25/12 0/836 0/69 4/25تخصصی 0/797 انگیزش ٤/٣٨ ٠/٦٨ ٠/٧٠٨ ٩/٩٢ تصمیم گیری گروهی ٤/٠٥ ٠/٧٤ ٠/٧٢٧ ٩/٩٥ عوامل اهمیت گروه ٤/٢٠ ٠/٦٤ ٠/٨٦٢ ٢٥/٦٦ گه اعتماد درون گروهی ٤/١٩ ٠/٥٧ ٠/٨٨٠ ٢١/٨١ 0/882 روی ادراک گروه از میزان تأثیرگذاری ٤/٠٧ ٠/٦٥ ٠/٧٥٤ ٧/٩٩ وضوح نقش ٣/٩٧ ٠/٨٢ ٠/٦٣ ٥/٥٧ حیطه کنترل ٣/٨٧ ١/١٠ ٠/٥٩ ٣/٥٤ عوامل حمایت های سازمان ٢/٥٢ ١/٠٣ ٠/٥٤ ٢/٤٧ 0730 سازمانی دسترسی به اطلاعات ٣/١٣ ٠/٨٢ ٠/٦٦ ٤/٠٠ / دسترسی به منابع ٣/١١ ٠/٨٥ ٠/٥٤ ٣/٨٤ جو مشارکتی ٣/١٢ ٠/٩٥ ٠/٤٤ ٢/٣٧ همچنین ، با توجه به نتایج جدول ٧ ضریب تعیین کل مدل برابر ٠/٤٨ است .