چکیده:
بتریه یکی از فرقههای زیدیه شمرده میشود. براساس برخی منابع، این گروه پیش از قیام زید بنعلی در کوفه حضور داشتند و با پذیرش امامت زید بن علی در شمار زیدیه قرار گرفتند. مقاله حاضر، بتریه را به عنوان بخشی از جریان حدیثی کوفه، یک گروه پیشزیدی میداند که نقش فعال و تأثیرگذاری در مناسبات فکری و فرهنگی داشتند و با این پیشفرض میکوشد به بررسی تعامل امام باقر علیه السلام و امام صادق علیه السلام با آنان بپردازد. مطالعات تاریخی نشان میدهد سبک این دو امام در تعامل با این گروه، مبتنی بر دو راهبرد مستقیم و غیرمستقیم بوده است. راهبرد مستقیم ایشان که در قالب مدارا، پرهیز و احتیاط در رویارویی با بتریمذهبان جلوه نمود، سبب شد وحدت اجتماعی شیعیان حفظ شود و علاوه بر همگرایی در باورهای مشترک، بیشترین کوشش ممکن برای جذب آنان انجام شود. راهبرد غیر مستقیم که نمود آن در روشنگری، هدایتگری و نخبهپروری بود، علاوه بر حفظ جان و عقاید امامی مذهبان، انزوای بتریه را از یک سو و نظاممند شدن باورهای فقهی و کلامی امامیه، پرورش نخبگان، شکلگیری نظام آموزشی امامیه در کوفه و توسعه تشیع را از سویی دیگر در پی داشت.
خلاصه ماشینی:
مقاله حاضر، بتریه را بـه عنـوان بخشـی از جریـان حدیثی کوفه ، یک گروه پیش زیدی مـیدانـد کـه نقـش فعـال و تأثیرگـذاری در مناسبات فکری و فرهنگی داشتند و با این پیش فرض میکوشد به بررسی تعامل امام باقر و امام صادق با آنان بپردازد.
امام باقر علیه السلام ، امام صادق علیه السلام ، بتریه ، زیدیه ، کوفه مقدمه تعامل اهل بیت با عالمان و پیروان گروه هـای عقیـدتی و مـذهبی چگونـه بـوده است ؟ عالمان و اندیشمندان اسلامی ، بارها به این پرسـش پاسـخ داده انـد، ولـی بـه نظـر می رسد می توان با ورود به زمان و مکانی خاص و تمرکز بـر گروهـی مشـخص ، جزئیـات دقیق و واقع بینانه تری از ایـن تعامـل بـه دسـت آورد و بـا توجـه بـه اسـوه بـودن اهـل بیت ، مجموعه رفتارها و گفتارهای آنان با گروه ها را به عنوان الگویی کارآمد بررسـی کرد.
١ این گروه به عنوان یکـی از فرقه های زیدیه شناخته می شود،٢ ولی براساس برخی منابع ٣، بتریه پیش از قیام زید بـن علی در کوفه حضور داشتند.
٥٣ هم چنین از مراجعه بسیار امـامی مـذهبان بـه صـادقین ، بـرای طـرح نظریه های بتریه روشن می شود که آنان ، گروهی شناخته شده نزد صادقین بوده انـد.
کشی معتقد است ، این گروه از زمانی ، بتریه نامیده شدند که زید بن علـی در حضـور / / / امام باقر ، از این واژه برای نفرین آنان استفاده کرد.