چکیده:
این مقاله در دو قسمت جداگانه به بحث درباره مدلهای علی پرداخته است.در قسمت
نخست(که در دو شماره قبل از نظرتان گذشت)به بحث درباره علیت اجتماعی و روابط علت و
معلولی میان پدیدهها پرداخته است.در قسمت دوم (فعلی)بیشتر به جنبههای عملی و
محاسبات آماری و همبستگی میان پدیدههای اجتماعی و روش به دست آوردن یک مدل اصلاح
شده براساس محاسبات میان پدیدههای مورد نظر در یک مدل نظری پرداخته استدر دنباله،
برای نشان دادن روش کار مدلسازی، اقدام به یک کار تحقیقی کرده است.در این تحقیق
براساس عوامل موثر بر جریان مهاجرت در ایران یک مدل علی نظری طرح میگردد که بعد از
انجام محاسبات آماری(همبستگیها)میان عوامل فوق به تصحیح مدل نظری پرداخته است.
خلاصه ماشینی:
"(4) از سوی دیگر شاخصهای آماری بتا (ateB) و همبستگی جزئی (noitalerroC laitraP) به عنوان دو شاخص کنترل کننده میتواند در تحلیل میان متغییرها بسیار مورد استفاده قرار گیرند؛به بیان دیگر این دو شاخص در واقع ابزار کشف رابطههای واقعی و تشخیص آن از روابط مجازی است و همانطورکه بعدا بدان پرداخته خواهد شد، در مدلسازی و مطالعه روابط چند متغیره اهمیت زیادی دارد.
تحلیل رگرسیون چند متغیری تعداد پزشکان به عنوان متغیر وابسته نسبت F (17) مشاهده شده برای این متغیر نشان میدهد که رابطه نسبت باسوادان با تعداد پزشک برای هر هزار نفر همراه با نسبت فعالین به کل جمعیت و تعداد تخت بیمارستان برای هر هزار نفر در سطح بسیار بالایی معنیدار است.
میزان مهاجرفرستی به عنوان متغیر وابسته نسبت F برای مجموعه تأثیر 6 متغیر بر میزان مهاجرفرستی، نمایانگر این است که این رابطه در کل معنیدار نیست اما همبستگی جزئی و نیز (ateB) نشان میدهد که دست کم سه متغیر:یعنی نسبت باسوادان-نسبت بیکاران به جمعیت فعال و میزان مالکیت واحد مسکونی دارای رابطه معنیدار هستند.
بنابر آنچه گفته شد میتوان گزاره تبیینی زیر را نتیجه گرفت که: در استانهایی که نسبت جمعیت فعال بیشتر است، بویژه هنگامی که نسبت بالایی از بیکاری را تجربه کرده و میزان مالکیت واحد مسکونی خانوادهها پایین است، میزان مهاجرفرستی بالاست و در این میان کمبود امکانات بهداشتی و درمانی، تعداد زیاد باسوادان و بیکاران همگی موجب میزان مهاجر فرستی برای استانهایی از کشور طی دهه 1356-1355 میشوند."