چکیده:
پژوهش حاضر به مطالعه فرایند تبدیل در زبان فارسی در چارچوب کیفر(2005) میپردازد. هدف از این پژوهش توصیف انواع فرایند تبدیل در زبان فارسی است. بدین منظور ابتدا فهرستی از واژههایی که به بیش از یک مقوله تحوی تعلق دارند از فرهنگ لغت صدریافشار و همکاران (1381) استخراج شده و بر اساس نوع مقوله نحویشان گروهبندی میشوند. پس از قرار دادن واژهها در 6 گروه، هر گروه به صورت جداگانه مورد بررسی قرار میگیرد تا مشخص شود آیا حضور این واژهها در بیش از یک مقوله نحوی حاصل فرایند تبدیل است یا خیر؟ برای این منظور از معیارهای سهگانه کیفر(2005) با نامهای طبقه، واژگانیشدگی، و جهت استفاده میکنیم. بررسی شش گروه واژههای استخراج شده نشان میدهد که در زبان فارسی میتوان به وجود سه نوع تبدیل قائل شد: 1) تبدیل صفت به اسم 2) تبدیل صفت به قید 3) تبدیل فعل به اسم.
خلاصه ماشینی:
"پس از قرار دادن واژه ها در ٦ گروه ، هر گروه به صورت جداگانه مورد بررسی قرار میگیرد تا مشخص شود آیا حضور این واژه ها در بیش از یک مقوله نحوی حاصل فرایند تبدیل است یا خیر؟ برای این منظور از معیارهای سه گانه کیفر (٢٠٠٥) با نام های طبقه ، واژگانیشدگی، و جهت استفاده میکنیم .
با توجه به این که تعلق به بیش از یک مقوله نحوی الزاما نمیتواند حاصل فرایند تبدیل باشد، در ادامه واژه های حاضر در گروه های معرفی شده به کمک سه معیار طبقه ، واژگانیشدگی، و جهت مورد بررسی قرار میگیرند.
تعداد و دسته بندی این واژه ها را میتوان در جدول زیر مشاهده کرد: جدول ١) فراوانی واژه های متعلق به مقوله های مختلف نحوی گروه تعداد اسم - صفت 141 اسم - قید 6 صفت - قید 49 اسم - صفت - قید 8 اسم - فعل 18 صفت - فعل 3 مجموع 225 همان گونه که ذکر شد این که گروهی از واژه ها به دو مقوله نحوی مختلف تعلق داشته باشند، نمیتواند الزاما دلیل عملکرد فرایند تبدیل باشد بلکه شرط لازم برای تبدیل نامیدن رابطه بین مجموعه واژه های موجود در هر یک از گروه ها معیارهای سه گانه طبقه ، واژگانیشدگی، و جهت است .
برای این که مشخص شود آیا وضعیت دو مقوله ای بودن واژه های این گروه حاصل عملکرد فرایند تبدیل است یا خیر؟ ابتدا واژه «بیرون » را در نمونه زیر در نظر میگیریم : (١) حاضر شو بریم بیرون ."