چکیده:
در پی مهاجرت پیامبر اسلام به مدینه ، بخشی از جمعیت مهاجر به مدینه ، از حمایت کـافی برخـوردار نشدند. یکی از مسائل عمده ای که آنان با آن مواجه بودند، مسکن بود. در آغاز کمک هایی که مـردم بـومی مدینه به مهاجران میکردند، نسبتا کافی بود ولی با افزایش شـمار مهـاجران نیـاز بـه چـاره اندیـشی وجـود داشت . پیامبر پس از ساخت مسجد نبوی در سال دوم هجری، آنان را در مسجد، در قسمتی که صفه نامیده شد اسکان داد. همچنین ساکنان صفه از آن جهت که نتوانسته بودند دارایی خود را همـراه خـود بیاورنـد، از شرایط نامساعد اقتصادی و معیشتی رنج میبردند ولـی در مقابـل بـیش از دیگـر مـسلمانان از مـصاحبت و همراهی با پیامبر بهرمند بوده و آموزه های ایـشان را دریافـت مـیکردنـد. نقـش تمـدنی سـاکنان صـفه در گسترش تعالیم اسلامی پیامبر (ص ) بر دو موضوع تعلیم و تربیت متمرکز شده است . عـلاوه بـر اینکـه ایـن مقاله میکوشد نشان دهد چگونه تصویر نادرستی از سازه صفه در میان محققان رواج یافته و از آن به سـکو تعبیر کرده اند.
خلاصه ماشینی:
"(به عنوان نمونه نک : محمد تقـی رفعت نژاد، "اصحاب صفه "، میقات حـج ، ١٣٨٣، شـماره ٤٨، ١٣٨٣؛ قاسـم خانجـانی ، "صـفه نـشینان مسجد پیامبر"، نامه تاریخ پژوهان ، زمستان ٨٥ و بهار ٨٦، شماره ٨-٩) همچنین منـابعی کـه در صـدد معرفی آثار و ابنیه باقیمانده از مدینه در دوره پیامبر برآمده اند، در معرفی بخش های مسجد پیامبر:فـه را تعریف کرده و روایاتی را در معرفی ساکنان صفه نقل می کنند.
(قدرت الله خیاطیان ، "بررسی آیات منـسوب بـه اهـل صـفه از دیدگاه صوفیه ، عرفا و علامه طباطبایی "، مجله دانشکده علوم انسانی دانشگاه سمنان ، بهـار و تابـستان ٨٤، شماره ١٠؛ همو، "اهل صفه در متون تـاریخی و ادبـی عرفـانی "، مجلـه دانـشکده علـوم انـسانی دانشگاه سمنان ، زمستان ١٣٨٨، شماره ٢٨) به لحاظ روش شناسی، این مقاله در صدد محدود سازی بحث به حـوزه تمـدنی اسـت و تلاشـی برای بیان وضعیت اقتصادی، پراکندگی اجتماعی اهالی صفه و دیگر مباحث صورت نخواهـد داد.
یکی از بهترین گونه های منابعی که در این زمینه میتواند بسیار مفید واقع شود، فرهنگ های تاریخی لغت است اما مشکلی که این گونه منـابع با آن مواجه هستند و باید بدان توجه داشت ، این است که بسیاری از این منابع در دوره های متاخرتر بـه نگارش درآمده اند و نمیتوان به طور حتم تعاریفی که در آن فرهنگ ها از صفه ارائه شده است را همـان تعاریف رایج در ادبیات سده نخست هجری و به ویژه صدر اسلام دانست ."