چکیده:
نظام نمادین فرهنگی در اسطوره ها از رهگذر زبان در متون و روایات ، و اساسا از رهگذر تصاویر در آثار هنری به نمایش درمی آیند. این نظام خود متشکل از مولفه هایی است که شناسایی آن ها به ویژه در گسترة پژوهش های تطبیقی هنر، ادبیات و ادیان یکی از اصلی ترین ابزارهای تاویل و تفسیر است . در این راستا بسیاری از ارجاعات نمادینی که در هر فرهنگی موجودند، به یاری انبوهه ای از شواهد از زمینه های اسطوره ، ادبیات ، تاریخ ادیان و آثار هنری بازشناخته می شوند تا شاید آن ساختار و هستة اصلی و ثابت را که به گونه های مختلف تکرار می شوند، آشکار کنند. این نوشته بر آن است تا ابتدا به یاری ریشه شناسی جامة نمادین رستم در شاهنامة فردوسی ، یعنی ببر بیان ، و بررسی اسطوره ها و روایات مرتبط با آن ، تحلیلی اسطوره شناختی از آن ارائه کند و سپس با استناد به شواهدی که به پیوند محتمل این پوشش با جامة نمادین آناهیتا اشاره دارند، تفسیری نمادشناختی از این پوشش به دست دهد. بر این اساس پس از یاری گرفتن از منابع گوناگون برای معرفی جامة اسطوره ای فراهم آمده از پوست پلنگ و ببر که ایزدبانوهای مختلف به تن دارند، نشان داده می شود که ایزدان و پهلوانان جنگاور اسطوره های هندواروپایی نیز همه متصف به جامه ای از پوست ببر و پلنگ اند. در این راستا نه تنها از داده های نوشتاری بلکه از نمادهای تصویری با روش اسطوره نگاری بهره می گیریم تا ساختار جامة نمادین ساخته شده از پوست گربه سانان را در فرهنگ ایرانی روشن سازیم .
The symbolic cultural order becomes manifest through language in the case of texts and narratives and through images in the case of art. Knowledge of the elements that compose the symbolic order is an essential analytical tool، above all for comparative studies of art، literature and religion. In this way، many of the symbolic references that exist in each culture can be illuminated by examples from myth، literature، art and the history of religion. The fundamental structure and bedrock of the symbolic order، which is relatively stable yet keeps returning in different forms، may thus be revealed.
Basedon the etymology of the expression babr-e bayān in the Shāh-nāma and a study of the relevant myths and narratives، Ioffer a mythological interpretation of Rostam’s symbolic garment. The paper then closes with a semiotic analysis of Rostam’s garment supported by evidence that suggests a possible link of babr-e bayānto the symbolic dress of Anahita.
خلاصه ماشینی:
"ز خفتــان و جوشــن فــزون دانــدش همـــی نـــام ببـــر بیـــان خوانـــدش ج 1 (رستم و سهراب ، تصحیح مینوی ، ص ١١٢) این ابیات حتی اگر سخن اصیل شاعر نباشد، در اصالت محتوای آن نمی توان به سادگی تردید کرد؛ در شاهنامة چاپ آقای دکتر خالقی این ابیات مطابق با موازین متن شناسی و تصحیح متن انتقادی در شمار ابیات الحاقی از متن خارج شده اند، با این همه نمی توان انکار کرد که محتوای آن بر معنایی ریشه دار دلالت می کند؛ همانگونه که واژگان و عبارات افزوده و الحاقی بند ١٢٩ آبان یشت نیز «اصیل » نیست ، اما الحاق و الصاق آن از سوی موبدان و دین مردان زردشتی بر معنایی دلالت می کند که این معنا به نوبة خود فاقد اصالت نیست ، بلکه بازتابی از تعبیر و تفسیر رسمی و «اصیل » موبدان و مغ مردان از این بند است و همانگونه که بارتولومه و به تبع او ولر نشان داده اند، این «تحریف » در راستای انطباق محتوای معنایی آن ، یعنی اهریمنی بودن جانورانی مانند ببر و پلنگ و شیر و ..."