چکیده:
سهم ایران از صادرات جهانی طی سالهای گذشته چشمگیر نبـوده و ایـن امـر، توسـعه صادرات غیرنفتی از جمله صادرات کالاهای صنعتی را در مسیر کـاهش وابسـتگی اقتصـاد کشور به درآمدهای نفتی ضروری ساخته است . نرخ واقعی ارز یکی از متغیرهای مهم موثر بر صادرات غیرنفتی است . در ایـن چـارچوب بررسـی تـاثیر بـیثبـاتی نـرخ واقعـی ارز بـر متغیرهای مختلف از جمله صادرات اهمیت مییابد. هدف اصلی این مطالعه ، بررسـی تـاثیر بیثباتی نرخ واقعی ارز بر صادرات کالاهای صنعتی در ایـران طـی سـالهـای ١٣٤٧-١٣٨٩ اســت . بــه همــین منظــور، ابتــدا شــاخص بــیثبــاتی نــرخ واقعــی ارز بــا اســتفاده از مــدل (٠١)EGARCH تخمـین زده شـده و سـپس بـا اسـتفاده از روش هـم انباشـتگی سـایکنن و لوتکیپول و روش حداقل مربعات اصلاحشده (FMOLS)، تاثیر شاخص بیثباتی نرخ واقعی ارز به همراه سایر متغیرهای مدل بر صادرات کالاهای صـنعتی مـورد ارزیـابی قـرار گرفتـه است . نتایج حاصل از این مطالعه نشان میدهد که متغیرهای بیثباتی نرخ واقعـی ارز و قیمـت کالاهای صادراتی، تاثیر منفـی و معنـیداری بـر صـادرات کالاهـای صـنعتی داشـته و اثـر متغیرهای تولید ناخالص داخلی جهـان (درآمـد خارجیـان) و درجـه بـاز بـودن اقتصـاد بـر صادرات کالاهای صـنعتی مثبـت و معنـیدار بـوده اسـت . یافتـه هـای تجربـی مقالـه فـوق، دلالت های مفیدی را برای سرمایه گذاران و سیاست گزارانـی کـه نیازمنـد تشـخیص اثـرات دقیق بیثباتی نرخ ارز بر روی صادرات کالاهای صنعتی هستند، فراهم میکند.
خلاصه ماشینی:
بــه همــین منظــور، ابتــدا شــاخص بــیثبــاتی نــرخ واقعــی ارز بــا اســتفاده از مــدل (٠١)EGARCH تخمـین زده شـده و سـپس بـا اسـتفاده از روش هـم انباشـتگی سـایکنن و لوتکیپول و روش حداقل مربعات اصلاحشده (FMOLS)، تأثیر شاخص بیثباتی نرخ واقعی ارز به همراه سایر متغیرهای مدل بر صادرات کالاهای صـنعتی مـورد ارزیـابی قـرار گرفتـه است .
نتایج حاصل از این مطالعه نشان میدهد که متغیرهای بیثباتی نرخ واقعـی ارز و قیمـت کالاهای صادراتی، تأثیر منفـی و معنـیداری بـر صـادرات کالاهـای صـنعتی داشـته و اثـر متغیرهای تولید ناخالص داخلی جهـان (درآمـد خارجیـان) و درجـه بـاز بـودن اقتصـاد بـر صادرات کالاهای صـنعتی مثبـت و معنـیدار بـوده اسـت .
Rey and Serge ارزش ارزی کالای صادراتی و وارداتی در هنگام تنظیم قرارداد معلوم است ، ولی از آنجـا که تا هنگام دریافت درآمد صادراتی یا هنگام فروش کالاهای وارداتی مدت زمانی سپری میشود، نوسانات نرخ ارز قادر است ارزش کالای صادراتی و هزینۀ کالای وارداتی را (بـه پول ملی) به شدت تحت تأثیر قرار دهد و این درآمدها و هزینه ها بـه راحتـی مـیتواننـد بـا زمان انجام معامله تفاوت عمده و غیرمنتظرهای داشته باشند؛ چنین وضعیتی میتواند بسته به میزان خطرگریزی دست اندرکاران تجارت خارجی کشور و وضعیت بازار داخلی، به یکی از حالات زیر منتهی شود (اگرت و مرالس _ زوماکوورو١، ٢٠٠٨): اول آنکه برخی از واردکنندگان و صادرکنندگان بطور کلی از انجـام چنـین معـاملاتی دست برخواهند داشت ؛ زیرا تحمل این خطر را ندارند که درآمـدها یـا قیمـت هـای ریـالی آنها یکباره تغییر کنـد؛ بنـابراین حجـم مبـادلات خـارجی کـاهش مـییابـد و بسـیاری از کالاهایی که مزیت نسبی دارند، به بازارهای جهانی راه نخواهند یافت .