چکیده:
ازآنجاکه در تمامی مراحل یادگیری و آموزش، احتمال بروز خطا وجود دارد، در یادگیری و آموزش زبان نیز در تمامی مراحل، از جمله گفتار و نوشتار که کاربرد قواعد دستوری گفتاری و نوشتاری و همچنین اصطلاحات و عبارات مخصوص به آن زبان خاص را دربرمیگیرد، امکان بروز خطا بسیار زیاد است. این خطاها میتواند در نتیجۀ اختلال در شنیدن برخی واژگان نیز باشد. بررسی این خطاها اطلاعات بسیار مهم و ارزشمندی را به دست میدهد که میتواند کمک کند که شیوههای تدریس پیشرفتهتر و مواد آموزشی غنیتری در اختیار زبانآموزان قرار گیرند و کارشناسان را بر آن میدارد که با توجه به نوع نیاز زبانآموز خود، مواد آموزشی مناسبتری را تدوین و تألیف کنند. در پژوهش حاضر، نگارنده با توجه به اصول نظری تحلیل خطاها (کوردر، 1970)، اشکالات نوشتاری زبانآموزان را مورد بررسی قرار داده است. این زبانآموزان، فارسیآموزان عربزبانی بودند که در دانشکدۀ آموزش زبان فارسی دانشگاه بینالمللی امام خمینی قزوین در سطح پیشرفته آموزش میدیدند. در این تحقیق 40 انشا که توسط فارسیآموزان عربزبان این مرکز به نگارش درآمده بود، به روش توصیفی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و خطاهای نوشتاری در چهار ردۀ املایی، واژگانی، ساختاری و گفتمانی طبقهبندی شد. نتایج حاصل از بررسیهای بهعملآمده شامل خطاهای واژگانی 20%، خطاهای املایی 15%، خطاهای ساختاری 55% و خطاهای گفتمانی 10% است که خطاهای ساختاری و گفتمانی، خود، بهتفکیک بررسی شدهاند. خطاهای ساختاری عبارت بودند از: عدم بهکارگیری افعال مناسب 40%، حذف فعل بدون قرینه 10%، عدم رعایت ترتیب اجزای جمله 8% و حذف یا کاربرد نابجای حروف 42%. همچنین خطاهای گفتمانی شامل عدم رعایت سبک نوشتاری 62% و کاربرد عبارات بیمعنی 38% بودهاند. نتایج بهدستآمده نشانگر آن است که در گروه مورد بررسی، در هر چهار طبقه خطای مورد نظر کوردر (1970) وجود داشته؛ خطاهای گفتمانی با نتیجۀ 10% کمترین میزان وقوع و خطاهای ساختاری با نتیجۀ 55%، بیشترین میزان وقوع را به خود اختصاص داده است.
خلاصه ماشینی:
"محققین غیرایرانی کوردر 1 (1970)، در کتاب خود تحت عنوان "مروری بر زبان شناسی کاربردی" درمقابل تحلیل مقابلهای خطا که معتقد بود مانع اصلی برای یادگیری زبان دوم، تداخل ساختار زبان اول است، ثابت کرد که تعداد زیادی از خطاها ریشه در زبان مادری ندارند.
به این صورت که 40 نمونه از انشاهای فارسیآموزان عربزبان مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه امام خمینی (ره) قزوین که در سطح پیشرفته مشغول به تحصیل بودند، مورد بررسی قرار گرفت تا نوع و میزان وقوع خطاهای نوشتاری دو گروه از نظر املایی، واژگانی، ساختاری و گفتمانی مشخص گردد.
} عدم رعایت سبک نوشتاری کاربرد عبارات بی معنی یا عدم کاربرد صورت نوشته شده توسط گویشوران بومی 5-4 خطاهای ساختاری موجود در نوشتار فارسیآموزان عربزبان موارد وقوع(نمونه) نوع خطا - در جنوب سوریه، اردن و فلسطین هستند.
) حذف فعل بدون قرینه عدم رعایت ترتیب اجزای جمله حذف یا کاربرد نابجای حروف از بررسی خطاهای نوشتاری فارسی آموزان عربزبان سطح پیشرفته دانشکده آموزش زبان فارسی دانشگاه امام خمینی (ره) قزوین، خطاهای واژگانی 20%، خطاهای املائی 15%، خطاهای ساختاری 55% و خطاهای گفتمانی 10% بود.
در مورد خطاهای املائی با آمار 15 درصدی ، وجود خطاهای املائی را میتوان اینگونه توصیف نمود؛ مانند " تکنولوزیا" به جای "تکنولوژی" میتواند به دلیل عدم وجود حروفی چون "پ"، "ژ"،"گ" و "چ" باشد و اما خطاهای ساختاری که بسامد وقوع آن 55% بوده است، بیشترین بسامد وقوع را به خود اختصاص داده است که به تفکیک اجزا شامل 1- عدم به کارگیری افعال مناسب،2- حذف فعل بدون قرینه، 3- عدم رعایت ترتیب اجزای جمله و 4- حذف یا کاربرد نابجای حروف میباشد."