چکیده:
پوپولیسم جریان سیاسی ای استکه به باورهای مردم در تصمیمات مهـم سیاسـی ، اهمیـت تعیـین کننـدهای مـی دهـد. پاپیولیـسم اولـین بـار بـه عنـوان یـک جنـبش اجتمـاعی در بـین روشـنفکران روسـیه موسـوم بـه «دوسـتان مـردم» پدیـد آمـد. کـم کـم گـرایش عـدهای از نویسندگان و شاعران به آرمانهای پوپولیست ها، راه را برای ورود بـه ادبیـات همـوار کـرد.
صنعتی شـدن جوامـع ، وقـوع جنـگ جهـانی اول و دوم، پیامـدهای پـس از جنـگ ، وجـود نظامهای سیاسی خودکامه ، تضاد طبقاتی و... نویسندگان را در جهان به نوشتن داسـتانهـای پوپولیستی برای انتقاد از وضع موجود و رسیدن به آرمانهایشان سـوق داد؛ بـه گونـه ای کـه این دیدگاه ادبی در آثار درویشیان و نجیب محفوظ نیز به دلیل خفقان سیاسی و اجتمـاعی ، نبود دموکراسی وعدالت ، حکومت های خودکامه و ... جلوهای ویژه یافت . با توجـه بـه ایـن که ادبیات تطبیقی یکی از محورهای مهم شناخت ملت هاست و تطبیق آثار ادبی جهان می - تواند درکی نو را در شناخت مقاربات فرهنگی و اجتماعی ، و اعتقادی و... ملت ها به دسـت دهد؛این پژوهش درصدد آن است تا با تکیـه بـر مکتـب پوپولیـسم وبررسـی تطبیقـی چنـد داستان کوتاه از درویشیان و نجیب محفوظ،ما را بـه درکـی تـازه از پوپولیـسم و اشـتراکات فکری و فرهنگی در این آثار برساند. نتیجه پژوهش نشان می دهد پوپولیسم به شکلی مثبت و سازنده و نه مخرب، در جهت رفع مشکلات مردم و رسـیدن بـه عـدالت اجتمـاعی بـسیار هنرمندانه در آثار آنان نمود یافته است
خلاصه ماشینی:
نویسندگان را در جهان به نوشتن داسـتانهـای پوپولیستی برای انتقاد از وضع موجود و رسیدن به آرمانهایشان سـوق داد؛ بـه گونـه ای کـه این دیدگاه ادبی در آثار درویشیان و نجیب محفوظ نیز به دلیل خفقان سیاسی و اجتمـاعی ، نبود دموکراسی وعدالت ، حکومت های خودکامه و ...
٢- بحث ٢-١- پوپولیسم پاپیولیسم ، مردم انگیزی، یا همان پوپولیسم « به معنای یک جریانی سیاسی اسـت کـه در آن به باورها و اعتقادات تودة مردم در تدوین ، جمع بندی و تصمیمات مهم سیاسی ، اهمیـت تعیین کنندهای می دهد»(رحیق اغصان، ٣٠٥)و مردم در رأس خواست های آن قرار دارد بـه - طوری که مردمباوری، بزرگداشت مفهوم "مردم" یا "خلق " تا حد مفهـومی مقـدس تلقـی می شودو مردمباوری و خواست "مردم" را عین حـق و اخـلاق مـی دانـد و ایـن خواسـت را برتر از همه سنجه ها و ساز و کارهای اجتماعی می شناسد(آشوری،١٣٧٣: ٢٩٩).
(همان: ٢٧٠)در داسـتان "رودررو"ی او بـه جنـگ و پیامـدهای آن مـی پردازدکـه ناشی از سیاست های غلط و خودکامگی عدهای دیگر از کشورهاست ؛ به گونه ای که محور اکثر گفت و گوها در این داستان مسائل سیاسی است .
یکـی از پرداخت های بسیار زیبای سیاسی در این داستان بیـان موضـوع افـشای اسـنادی اسـت کـه قرار است در روزنامه چاپ بشوند و در اینجاست که نویسنده بسیار هنرمندانه فـساد سیاسـی در یک جامعه را در اوج نشان می دهد.
درویشیان همواره در جای جای داستانهایش به بیـان موضـوع نابرابری اجتماعی و اقتصادی پرداخته است ؛ مثلا در داستان "همراه آهنگ های بابام" با بیان زندگی قاسم چاو کاو و سپس بیان وضع زنـدگی خودشـان، ایـن تفـاوت را بـسیار زیبـا بـه تصویر می کشد.