چکیده:
ایران به دلیل دارا بودن جمعیت بالای جوان و تنوع قومی از جمله در استان گلستان، نیازمند سیاست گذاری و برنامه ریزی علمی و جامعه شناسانه و لحاظ تاثیرات انکارناپذیر توسعه آموزشی بر حوزه سیاسی است. به هر میزان که گسترش و تعمیق زمینه های جامعه پذیری افراد جامعه و شهروندان با موفقیت همراه باشد، نظام سیاسی از درجه کارآمدی و در پی آن مشروعیت و مقبولیت بالاتری برخوردار خواهد بود. هدف نوشتار حاضر، بررسی وضعیت توسعه آموزشی و میزان بهره مندی اقوام ترکمن و سیستانی در استان گلستان طی سال های 90-1376 می باشد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که سیاست ها و عملکرد دولت تا حدی توانسته است به کاهش تمایزات و فاصله آموزشی در مناطق محلی، سیستانی و ترکمن نشین منجر شود با این حال به دلیل عمق محرومیت، عقب ماندگی و توسعه نیافتگی استان، خصوصا در نواحی ترکمن و سیستانی، تا رسیدن به یکسانی مطلوب تمام شهروندان در بهره مندی عادلانه از امکانات آموزشی و ارتقاء وضعیت آنان، فاصله وجود دارد و لازم است اقدامات بیشتری مبتنی بر نگرش شهروندی صورت بگیرد زیرا از رهگذر توسعه فراگیر و فرا قومی است که آحاد جامعه، خود را اعضای یک پیکر و صاحب حقوق و تکالیف متقابل می دانند.
Iran، due to its higher rate of youth population and its ethnic diversity، particularly in Golestan province، needs a systematic and sociological policymaking and planning as well as the consideration of inevitable influences of educational development on political area. To the extent that the expansion and strengthening of sociability of people and citizens of the society is accomplished، the political system enjoys a higher degree of efficiency، acceptability and legitimacy. In this regards، the purpose of the present study is to examine the condition of educational development and the benefit rate of the Turkmen and the Sistanis in Golestan province during the years of 1997-2005. Therefore، the results
of this study indicate that policies and operations of the government، to some extent، could decrease the educational differences and the distance in the local areas of settlement of the Sistanis and the Turkmen. However، because of the depth of privation، retardation and underdevelopment of the province، especially in the areas the Sistanis and the Turkmen live، there has been a noticeable gap in attaining the desired equality of all citizens for enjoying the educational facilities and improvement of their condition justly. In tis regards، it is of importance to take more actions based on the citizenship attitude، because it is through the widespread and cross-ethnic improvement that all people in society consider themselves as a member of one body and they would enjoys mutual rights and duties.
خلاصه ماشینی:
نتایج این تحقیق نشان می دهد که سیاست ها و عملکرد دولت تا حدی توانسته است به کاهش تمایزات و فاصله آموزشی در مناطق محلی ، سیستانی و ترکمن نشین منجر شود با این حال به دلیل عمق محرومیت ، عقب ماندگی و توسعه نیافتگی استان ، خصوصا در نواحی ترکمن و سیستانی ، تا رسیدن به یکسانی مطلوب تمام شهروندان در بهره مندی عادلانه از امکانات آموزشی و ارتقاء وضعیت آنان ، فاصله وجود دارد و لازم است اقدامات بیشتری مبتنی بر نگرش شهروندی صورت بگیرد زیرا از رهگذر توسعه فراگیر و فرا قومی است که آحاد جامعه ، خود را اعضای یک پیکر و صاحب حقوق و تکالیف متقابل می دانند.
میانگین تراکم نسبی جمعیت استان در سال ١٣٩٠ برابر با ٤٠/ ٨٠ درصد بوده است که وضعیت مناطق قومی بدین شرح می باشد: مناطق ترکمن نشین بندر ترکمن (٦٠/ ٧٥ درصد)، آق قلا(٦٤/٨٠ درصد)، گنبد (٥٥/٨٠ درصد) و کلاله (٢٩/٧٠درصد)، مناطق سیستانی نشین گرگان (٢٢٣/٩٠درصد)، آزادشهر (١٢٣/٦٠درصد) و علی آباد (١١١/١٠درصد) (مرکز آمار ایران ، سالنامه آماری سال ١٣٧٥ و ١٣٩٠ استان گلستان ) ج ) مقایسه شهرستان ها بر اساس وسعت از مجموع ٢٠٤٣٧/٧٤ کیلومترمربع مساحت استان ، مناطق عمده ترکمن نشین یعنی چهار شهرستان کلاله ، گنبد، آق قلا و بندرترکمن ٦٥/٤٣ درصد را به خود اختصاص داده اند و این موضوع اهمیت و ضرورت توزیع منطقی و عادلانه فرصت ها و امکانات را در جریان برنامه های توسعه به خوبی نشان می دهد.