چکیده:
اکوسیستمهای مرتعی از قطعات متنوعی تشکیل شدهاند که میزان عملکرد هر یک از آنها با یکدیگر تفاوت دارد. خصوصیات ساختاری و عملکردی قطعات مرتعی در اثر فعالیتهای مدیریتی تغییر میکند و از این خصوصیات میتوان برای تفسیر آثار مدیریت استفاده کرد. بدین منظوردر منطقة جنوب غربیاستان اصفهان نمونهبرداری در سطح چشمانداز که شامل دو گونة Bess Artemisia sieberi(درمنه دشتی) وAnabasis aphylla. L (شپشو) است، انجام شد و ویژگیهای عملکردی مرتع مورد نظر، مطالعه و سپس با ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی خاک حاصل از تشریح پروفیل خاک مقایسه شد. نمونهبرداری در دو ترانسکت 50 متری انجام شد و با استفاده از مدل LFA سه ویژگی پایداری، نفوذپذیری و چرخة مواد غذایی تعیین گردید. نتایج نشان داد که دو گونة مورد بررسی دارای عملکرد تقریبا یکسانی بوده و این دو قطعه از نظر آماری تفاوت معنیداری ندارند، اما به مقدار بسیار ناچیزی، گونة.L Anabasis aphyllaدارای ویژگی عملکردی بالاتریاست. منطقة مورد مطالعه از نظر پایداری در حد متوسطی قرار داشته، در حالیکه از نظر ویژگیهای چرخة عناصر غذایی و نفوذپذیری در سطح نامناسبی بوده که شاخص نظام سازمان یافتگی در حدود 18/0 حاکی از ساختار نامناسب منطقه است. همچنین نتایج تشریح پروفیل خاک در منطقه، حاکی از نفوذپذیری و چرخة عناصر نامناسب و پایداری متوسط در منطقة مطالعاتی است. اکوسیستم های مرتعی از قطعات متنوعی تشکیل شده اند کـه میـزان عملکـرد هـر یـک از آن هـا بـا یکدیگر تفاوت دارد. خصوصیات ساختاری و عملکردی قطعات مرتعی در اثـر فعا لیـت هـای مـدیری تی تغییر می کند و از این خصوصیات می توان برای تفسیر آثار مدیر یت استفاده کرد. بدین منظـوردر منطق ـة جنوب غربیاستان اصفهان نمونه برداری در سطح چشم انداز که شامل دو گون ـة Artemisia sieberi Bess (درمنه دشتی ) و Anabasis aphylla. L (شپشو) است ، انجام شد و ویژگی های عملکـرد ی مرتـع مـورد نظر، مطالعه و سپس با ویژگی های یزیکی و شی یمایی خاک حاصل از تشریح پروفیل خاک مقایسه شد. نمونه برداری در دو ترانسکت ٥٠ متری انجام شـد و بـا اسـتفاده از مـدل LFA سـه ویژگ ـی پایـداری ، نفوذپذیری و چرخة مواد غذایی تعیین گردید. نتایج نشان داد که دو گونة مورد بررسی دارای عملکرد تقریبا یکسانی بوده و این دو قطعه از نظـر آماری تفاوت معنی داری ندارند، اما به مقدار بسیار ناچیزی ، گونـة L.Anabasis aphylla دارای ویژگـی عملکردی بالاتریاست . منطقة مورد مطالعه از نظر پایداری در حد متوسطی قرار داشـته ، در حـا لی کـه از نظر ویژگی های چرخة عناصر غذایی و نفوذپذیری در سطح نامناسبی بوده کـه شـاخص نظـام سـازمان یافتگی در حدود ٠.١٨ حاکی از ساختار نامناسب منطقه است . همچنین نتایج تشریح پروفی ـل خـاک در منطقه ، حاکی از نفوذپذیری و چرخة عناصر نامناسب و پایداری متوسط در منطقة مطالعاتی است .
خلاصه ماشینی:
"Celik Canadell and Noble Dyksterhuis NRC (National Research Council) Herrick and Wander Zhang Mandal مطالعات بسیاری در سطح جهانی و داخلی انجام شده که به ارزیابی مستقیم مرتـع ، به ویژه با استفاده از ویژگی های خاک پرداخته اند.
بـا وجودی که این دو گونه از ارتفاع زیادی برخوردار نیستند اما دارای تـاج تنکـی بـوده و همچنین شکل کروی تاج پوشش گونة درمنة دشتی سبب انتقال لاشبرگ و رسـوبات از پای گیاه شد و سبب شده کـه ایـن قطعـه نسـبت بـه قطعـات حـاوی گونـة شپشـو از ویژگی های عملکردی پایین تری برخوردار باشد و از آنجایی که این قطعه یشتر سـطح منطقة مورد مطالعه را به خود اختصاص داده، سبب کاهش میزان عملکرد مرتع در ایـن منطقه شده است ، به طوری که شاخص نظام یافتگی چشم انداز به دست آمـده، نشـان از ساختار نامناسب این منطقه است که مطالعات عابـدی و همکـاران (٢٠٠٦) آن را تأییـد می نماید تحقیقات آنان نشان می دهد که گونة درمنه دشتی ، عملکرد مرتع را کاهش می - دهد.
به طورکلی و مطابق با مطالعات هریک و واندر (١٩٩٨) قطعات اکولـوژیکی باعـث افزایش عملکرد مرتع می شوند و در این مطالعه ، اگر چه گونه هـای گیـاهی مـورد نظـر نتوانسته اند سبب بهبود ساختار منطقة مورد نظر شوند، اما مسلما این دو گونـه اگـر بـه خوبی در منطقه مدیر یت شوند به طوری که بتوان فضای بین قطعات را کاهش داد، می - توانند سبب پایداری و بهبود سلامت مرتع با توجه به ویژگی های خاک و اقلـیم منطقـه گردند."