چکیده:
چکیده علی بن محمد خزاز رازی قمی، از محدثان، عالمان و فقیهان برجسته و دانشمندان نامدار شیعه در نیمة دوم سدة چهارم و اوائل سدة پنجم هجری است. وی دارای آثار فراوانی در زمینة دانشهای مختلف دینی است. در این میان، کتاب کفایة الأثر فی النص علی ائمة الأثنی عشر به دلیل دلبستگی وی به ولایت اهل بیت عصمت و طهارت(ع) از جایگاه ویژهای برخوردار است؛ زیرا در این کتاب که از دیدگاه مکتب تشیع در موضوع «خلافت و امامت ائمه(ع)» نوشته شده، بسیاری از نصوص و احادیث مربوط به «امامت و مسئلة عصمت» بیان شده است و هدف از تألیف این کتاب بنا بر گفتة خود مؤلف، روشن و برطرف ساختن تحیر عوام، بلکه خواص شیعه و شبههافکنیهای گروه معتزله از اهل سنت دربارة امامت و خلافت ائمه(ع) بعد از پیامبر(ص) میباشد. لذا در این پژوهش سعی شده به بررسی محتوایی این روایات پرداخته شود. به همین منظور، بعد از ذکر احادیث دال بر عقیدة عصمت و آوردن احادیث هممضمون با این روایات از کتب معتبر حدیثی شیعه و اهل سنت، به بررسی محتوایی و متنی روایات با تأکید بر «عقیدة عصمت» پرداخته شده است. روش ما در این مقاله، بررسی روایات هشتگانة کتاب کفایةالأثر و تبیین آن با روایات همراستا با آنها در کتب شیعه و اهل سنت است که با بررسی این روایات میتوان پی برد امامانی که وارث علم پیامبر(ص) و ایمان، نور و ... معرفی شدهاند، نمیتوانند معصوم نباشند که خود این روایات نیز بر این امر با واژههای «مطهرون» و «معصمون» اشاره نمودهاند.
خلاصه ماشینی:
در این میان ، کتاب کفایۀ الأثر فی النص علی ائمۀ الأثنـی عشـر بـه دلیل دلبستگی وی به ولایت اهل بیت عصمت و طهارت (ع ) از جایگاه ویژه ای برخوردار است ؛ زیـرا در این کتاب که از دیدگاه مکتب تشیع در موضوع «خلافت و امامت ائمه (ع )» نوشته شده ، بسیاری از نصوص و احادیث مربوط به «امامت و مسئلۀ عصمت » بیان شده اسـت و هـدف از تـألیف ایـن کتاب بنا بر گفتـۀ خـود مؤلـف ، روشـن و برطـرف سـاختن تحیـر عـوام ، بلکـه خـواص شـیعه و شبهه افکنیهای گروه معتزله از اهل سنت دربارة امامت و خلافت ائمه (ع ) بعد از پیامبر(ص ) میباشد.
محدثان اهل سنت نیز این حدیث را با مضمون های دیگری در کتب خود آورده اند؛ از جمله آنها حاکم نیشابوری است که به سند صحیح از رسول خدا(ص ) نقل کرده که فرمود: «النجوم أمـان لأهـل الأرض من الغرق ، و أهل بیتی أمان لأمتی من الإختلاف ، فإذا خالفتها قبیلۀ من العرب اختلفوا فصاروا حزب ابلیس : ستارگان وسیلۀ ایمنی برای اهل زمین از غرق شدن هستند و اهـل بیـت مـن وسـیلۀ ایمنی برای امت من از اختلاف هستند.
» یکی از ویژگیهای اهل بیت (ع ) که در روایات بیان شده ، این است کـه رسـول خـدا(ص ) هـر نـوع اذیت و آزار و جنگ با آنان را جنگ با خود میداند؛ به عنوان نمونه : «ابوبکر میگوید: رسول خدا(ص ) را دیدم که خیمه ای را برافراشته بود و بر کمان عربی تکیـه کـرده بـود و در حـالی کـه در خیمـه ، علی (ع )، فاطمه (س )، حسن (ع )، حسین (ع ) بودند، میفرمود: «معشر المسلمین أنا سلم لمـن سـالم أهـل الخیمۀ حرب لمن حاربهم ولی لمن والاهم : ای مسلمانان !