چکیده:
یکی از برنامههای مؤثر در پرورش تفکر، فلسفه برای کودکان است و برای دستیابی مطلوب به نتایج آن بایستی، ابتدا مبانی این برنامه با مبانی برنامه درسی ملی سازگار و سپس بر اساس مبانی بومی شده به تدوین محتوا پرداخته شود. هدف پژوهش حاضر، ارائه مبانی فلسفی (معرفت شناسی) برنامه فلسفه برای کودکان در ایران است که با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و با استفاده از نظام مقوله بندی قیاسی و ترکیب سازوار انجام شده است.اطلاعات با استفاده از روش کتابخانهای جمعآوری شده و با به کارگیری نظام مقوله بندی قیاسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده، بیانگر اختلافات و تشابهاتی بین مبانی معرفت شناسی فلسفه برای کودکان در غرب و برنامه درسی ملی است. حاصل ترکیب سازوار بین آنها مبانی معرفت شناسی فلسفه برای کودکان در ایران است که عبارت از: معرفت دارای دوسطح حقیقی و اعتباری است؛ توانایی انسان در کشف و خلق معرفت؛ معرفت در عین ثبات، پویا نیز است. ابزار شناخت متعدد و عبارت از: حواس، خیال، تفکر، عقل، شهود و مکاشفه؛ محدودیت شناخت آدمی و توجه به واقع گرایی حداقلی؛ معرفت نگاه جامع به نیازهای انسان در جهت بهبود شرایط مادی و معنوی؛ معرفت، روش تحقیق درباره مسائل فلسفی است؛ منابع شناخت متعدد است، وحی، طبیعت، عقل.
خلاصه ماشینی:
No 19 (continus 46) Autumn 2015, Pages 1- 9 The explanation of the philosophical fundamentals (epistemology) of teaching philosophy to children in Iran Zahra Jabal-ameli Foroushania, Alireza Yousefy, Yahya Ghaedic, Narges Keshtiaray 1PhD student, Philosophy of Education, Department of Educational Sciences , Khorasgan (Isfahan) Branch , Islamic Azad University, Isfahan , Iran 2Associate professor, Medical Education Research Centre, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran 3Associate Professor, Department of Educational philosophy, Kharazmi University, Tehran, Iran 4Assistant professor, Department of Educational Sciences, Khorasgan (Isfahan) Branch , Islamic Azad University, Isfahan , Iran Abstract Philosophy is known as one of the effective programs in training thinking in childeran.
لیپمن اهداف برنامه فلسفه برای کودکان را به صورت ذیل دسته بندی میکند: 1ـ بهبود و توانایی تعقل ؛ 2- پرورش خلاقیت ؛ 3- رشد فردی و میان فردی ؛ 4- پرورش و درک اخلاقیات؛ 5- پرورش توانایی مفهوم یابی در تجربه (Ghaedi, 2004) مبانی معرفت شناسی برنامه درسی ملی ایران: 1ـ انسان در شناخت هستی و درک موقعیت خود در آن توانایی دارد؛ 2ـ علم دارای اقسام حقیقی واقسام اعتباری است؛ 3ـ منابع شناخت آدمی متعدد است که شامل وحی (قرآن و عترت)، عقل، قلب، طبیعت، جامعه و تاریخ است؛ 4ـ انسان هم در مقام نظر و هم عمل، توانایی تعقل (عقلورزی) دارد؛ 5ـ تعقل در شناخت حقیقت هستی وکسب سعادت جاوید نقش محوری دارد؛ 6ـ علم در عین کشف واقع (از منظر معلوم)، محصول ابداع (از منظر عالم) است؛ 7ـ معیار اعتبار علم، مطابقت با مراتب گوناگون واقعیت (نفسالامر) است؛ 8ـ علم در عین ثبات (از منظر معلوم)، ویژگی پویایی دارد.