چکیده:
چابکی وسیله ای رقابتی برای همه سازمانهاست که امروزه ، در محیط نامطمئن و در حال تغییر مطرح است . بسیاری از سازمانها در محیط رقابتی کنونی نیازمند برنامه ریزی راهبردی برای رسیدن به چابکی هستند. در این خصوص ، برای اجرای چابکی در سازمانها شناسایی عوامل توانمندساز چابکی سازمانی ضروری است ، زیرا شناخت این عوامل میتواند به سازمانها در طراحی، برنامه ریزی و اجرای چابکی یاری دهد؛ اما این عوامل اولویت یکسانی ندارند، مستقل از هم نیستند و وابستگیهای درونی دارند. از طرفی ، دانشگاهها نیز به عنوان یکی از سازمانهای دانش محور نیازمند چابکی هستند. بنابراین ، هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل توانمندساز ساختاری چابکی سازمانی در دانشگاهها با استفاده از رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری بود. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی - تحلیلی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود. جامعه آماری از دو بخش تشکیل شد. در بخش اول ، به منظور شناسایی عوامل توانمندساز ساختاری چابکی سازمانی در دانشگاهها بر اساس منطق مدلهای تحلیل عاملی ، نمونه ٢٨٣ نفری از رئیسان، معاونان، مدیران گروهها و اعضای هیئت علمی و مربیان دانشگاهها و مراکز آموزش عالی شهر یزد به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب، بررسی و تجزیه و تحلیل شد. در بخش دوم، به منظور سطح بندی و اولویت بندی عوامل کلیدی شناسایی شده، از دیدگاه ١٠ نفر از استادان دانشگاه که بر موضوع تحقیق تسلط علمی و عملی داشتند، بهره گرفته شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که هفت عامل فرهنگ ، تشکیل سازمان دانش محور، نیروی کار چابک ، بهبود مستمر، شراکت و همکاری جمعی ، فناوری اطلاعات و ساختار سازمانی به عنوان عوامل کلیدی توانمندساز ساختاری چابکی سازمانی در دانشگاهها به شمار میروند. همچنین ، نتایج مدلسازی ساختاری تفسیری نشان داد که عامل تشکیل سازمان دانش محور بالاترین قدرت نفوذ و کمترین وابستگی را در بین شش عامل کلیدی دیگر دارد.
خلاصه ماشینی:
"مهم ترین عامل مؤثر در استقرار بودجه ریزی عملیاتی در نظام آموزش عالی کشور عوامل مدیریتی است ؛ بنابراین ، پیشنهاد میشود در اجرای بودجه ریزی عملیاتی به تدوین برنامه های راهبردی برای شناسایی و اولویت بندی شاخصهای با اهمیت و نیز استفاده از نظرهای متخصصان و کارشناسان و همچنین افزایش اختیارات مدیران متناسب با مسئولیتهای محول شده به آنان و واگذاری مسئولیتهای بیشتر به دستگاههای اجرایی در تخصیص منابع توجه ویژهای شود.
٢. دومین عامل مؤثر در این پژوهش عوامل محیطی است ؛ بنابراین ، با لحاظ کردن شرایط و ویژگیهای مؤثر بر هر نظام سیاسی و فراهم شدن چارچوب قانونی برای کنترل بودجه با ایجاد الزاماتی به دست دولت و همچنین پاسخگویی سازمان در برابر جامعه و نیز توافق و هماهنگی بیشتر بین قوه مجریه و قوه مقننه برای استمرار اصلاحات مربوط به بودجه ، اجرای بودجه ریزی عملیاتی موفقیت آمیز خواهد بود.
٤. چهارمین عامل مؤثر در این پژوهش عوامل فنی و فرایندی است ؛ بنابراین ، برای موفقیت در اجرای بودجه ریزی عملیاتی الزاماتی نظیر برنامه ریزی استراتژیک به عنوان یک ابزار تصمیم گیری قوی و وجود اعتبار شاخصهای عملکردی برای داشتن یک سیستم موفق و نیز اصلاح فرایندها و همچنین تغییر سیستم حسابداری از سنتی به عملیاتی و وجود نظام اطلاعات مدیریت برای داشتن گزارشهای مالی متفاوت ضروری است .
٥. پنجمین عامل مؤثر در این پژوهش عوامل ساختاری است ؛ بنابراین ، در صورت فراهم ساختن شرایط اجرای حسابداری تعهدی برای محاسبه قیمت تمام شده و هماهنگی بین دستگاههای ستادی بودجه و نیز تعریف دقیق نتایج و ستاده های مورد انتظار سازمان و هماهنگی بین مأموریت و اهداف با بودجه و فراهم ساختن امکانات سخت افزاری اجرای بودجه ریزی عملیاتی در نظام آموزشعالی امکان پذیر میشود."