چکیده:
یکی از مسائل مهم ادیان ابراهیمی مسأله ایمان است. پولس رسول و فخر رازی، دو متفکر در دو حوزه دینی مسیحیت و اسلام، در این باره به تفصیل سخن گفتهاند. آن دو ایمان را اساس دین و اخلاق و عامل اصلی سعادت و نجات انسان میدانند. اصل لغوی ایمان در عبارات پولس اعتماد و در آثار فخر رازی اعتماد، تصدیق و امان است. پولس ایمان را به صورت اطمینان و یقین به اینکه آنچه امید داریم واقع خواهد شد، هر چند نادیدنی باشند، تعریف میکند. فخر رازی نیز ایمان را «تصدیق همه آنچه که به ضرورت میدانیم از دین حضرت محمد (ص) است همراه با اعتقاد» میداند. تأکید پولس بر اعتماد و تأکید رازی بر تصدیق است. هر دو معتقد به مؤمن بودن پیامبرانشان هستند، با این تفاوت که عیسی در نظر پولس مکاشفه خدا است. پولس اقرار زبانی را شرط کمال ایمان و رازی آن را شرط حصول ایمان میداند. فخر رازی به بررسی معانی ایمان خداوند نیز میپردازد. پولس به پیوند میان ایمان، اعتماد، امید و محبت نیز اشاره میکند. هر دو عمل نیک را نتیجه ایمان میدانند و بر عطایی بودن ایمان تأکید دارند.
خلاصه ماشینی:
"2-2-3) ایمان مومنین فخر رازی تعریف های متعددی از ایمان مؤمنین ارائه میدهد که میتوان آنها را در چند دسته طبقه بندی کرد (خادمی، 1388، 73): الف) تعاریف مشیر به متعلقات ایمان الف-1) ایمان عبارت است از تصدیق همه آنچه که به ضرورت میدانیم از دین حضرت محمد (ص) است به همراه اعتقاد (الایمان عباره عن التصدیق بکل ما عرف بالضروره کونه من دین محمد (ص) مع الاعتقاد) (رازی، 1420، ج2: 272).
پس به نظر میرسد او در تعریف ایمان، اصل را تصدیق قلبی میداند و اگر از اقرار زبانی و عمل سخن میگوید معتقد است آنها از تصدیق و معرفت قلبی حاصل میشوند و از نتایج آن هستند، نه اینکه به طور مستقیم در ایمان دخیل باشند.
پس میبینیم که فخر رازی درباره معنای لغوی ایمان نسبت به پولس، به معانی تصدیق و امنیت نیز اشاره میکند و معتقد است ایمان آوردن به نوعی در امان داشتن خود و در آرامش و سکونت بودن است.
رازی نیز ایمان حضرت محمد (ص) را به معنای پذیرش و تصدیق حقیقت وحی شده از سوی خداوند به ایشان بدون هیچ تحریفی میداند و معتقد است حضرت محمد (ص) به سخن خداوند (قرآن) که به او رسیده بود اعتماد و ایمان داشت.
البته تفاوتی در نظر آنها وجود دارد و آن اینکه پولس اقرار زبانی را شرط کمال ایمان میداند ولی رازی اقرار زبانی را شرط صحت آن ذکر میکند، به این معنا که اگر زبان اقرار به ایمان نکند ایمان حاصل نشده است."