چکیده:
حکیم جهانگیرخان که از فیلسوفان متاخر صدرایی است نقش مهمی در انتقال حکمت متعالیه از اصفهان به تهران داشته است . حکمت متعالیه در مراحل تکاملی خود توسط میرداماد، خواجه نصیر و قطب الدین شیرازی به شیراز انتقال یافت و در شیراز پس از قوام و پردازش توسط ملاصدرا به اصفهان منتقل گردید، در اصفهان توسط حکیم ملاعلی نوری و حکیم زنوزی ترویج یافت و آنگاه با هجرت حکیم الهی قمشه ای به تهران منتقل گردید. در تهران ، جهانگیرخان که قبلا در اصفهان با این مکتب آشنا شده بود، به ترویج و انتقال آن به شاگردان حکمت آموز پرداخت و بدین ترتیب نقش مهمی را در اشاعه حکمت صدرایی در تهران ایفا نمود.
خلاصه ماشینی:
"میراث این مکتب در قرن دوازدهم و سیزدهم هجری بتوسـط ابوالقاسـم حسـین خاتون آبادی و آقا محمد بیدآبادی و آقای علی نوری که از بزرگترین فلاسفه مکتـب اصفهان و مدرس فلسفه ملاصـدرا در اصـفهان بـود، رسـید(١٦) و سـرانجام شـاگردان دانشمند و برجسته وی همچون ملا عبدالله زنوزی ، سید رضی لاریجانی ، ملااسماعیل درب کوشکی ، حکیم سبزواری ، میرزا حسین نـوری و ملامحمـد اسـماعیل اصـفهانی (شارع عرشیه )(١٧) و محمدرضا قمشه ای اصفهانی ، این امانت علمی را به اخلاف خـود (١٨) از جمله حکیم جهانگیرخان قشقایی تحویل دادند.
اما در مورد تأثیر جهانگیرخان باید گفت که برغم افول حـوزه اصـفهان بواسـطة فتنـه افغان ، ثمرات وجود اینگونه استادان و حوزه درسی ایشان تا این اواخر، به جایگـاه فلسـفی اصفهان در حوزه علوم اسلامی مرتبه یی رفیع بخشیده بود، بطـوری کـه پـس از ایشـان و حکیمانی چون میرزا رفیعا، آقا حسین خوانساری و فرزندش آقا جمال الـدین ، ملامحمـد صادق اردستانی ، ملا اسـماعیل خواجـویی ، آقامحمـد بیـدآبادی ، آقـا حسـین سـبزواری ، آقامحمدرضا حکیم قمشه ای در حوزه فلسفی اصفهان اسـوه هـای ارزشـمندی بودنـد کـه (٢١) هنوز هم فلسفه اسلامی مرهون زحمات و خدمات آن بزرگواران است .
ملاحظه سلسله شاگردان حکیم قشقایی روشن کنندة این مسئله است که بطـور کلی شاگردان ایشان سه دسته بودند: دسته اول کسانی که اهل فلسـفه و حکمـت و عرفان بودند که از جمله آنها میتوان به آقا ضیاء عراقی ، فاضل تونی ، آقارحیم اربـاب ، ٦٠ امام خمینی (ره ) و آیت الله شاه آبادی اشاره کرد و دسته دوم کسانی که فقیه و اصولی برجسته یی بودند مانند: آیت الله بروجردی ، علامه نائینی صاحب کتـاب تنبیـه الامـه و تنزیه المله و کفایة الاصول ، آیـت الله میـرزای شـیرازی ، امـام خمینـی (ره ) و آیـت الله محمدباقر اصطهباناتی ."