چکیده:
منـاظره یکـی از انـواع ادبـی اسـت کـه پیـشینة آن بـه تمـدنهـای کهـن بـین النهـرین ، یونـان، ایــران و هنــد بــازمی گــردد. ایــن گونــة ادبــی ، در ادوار بعــدی، در زبــان و ادب پارســی نیــز جریــان مــی یابــد و شــاعرانی چــون اســدی توســی ، نظــامی گنجــوی و داســتانســرایان پیــرو او، خواجـوی کرمـانی و پـروین اعتـصامی بـدان مـی پردازنـد. در ایـن شـیوة بیـان هنـری، طـرفین بـا گفــت وگــوی دو بــه دو، بــه طــرح دیــدگاههایــشان مــی پردازنــد. در ادبیــات معاصــر فارســی ، پــروین اعتــصامی یکــی از بزرگــان فــن منــاظره بــه شــمار مــی آیــد و یــک وجــه بــسیار مهــم منــاظرههــای منظــوم او، کثــرت آثــار، وســعت موضــوعات و پــرداختن بــه مــسائل اجتمــاعی و انــسانی در ایـن آثـار اسـت . در ایـن مقالـه بـا روش توصـیفی و تحلیلـی بـه بررسـی لایـه هـا و وجـوه گونـاگون سـبکشناســانه از قبیــل شــکل ظــاهر و قالــب ، انگیـزه، مقــدار، موضــوع، انــواع ادبــی ، نتیجــه ، طــرفین ، ذکـر مـشتقات فعـل «گفـت »، آرایـه هـای ادبـی و لحـن در منـاظرات پـروین اعتـصامی مـی پـردازیم تـا دریچه ای برای شناخت کامل تر آثار این شاعر برجستة معاصر گشوده شود.
خلاصه ماشینی:
"آنچــه در ایــن منــاظرات، جالــب توجــه اســت ، تــشخص یــافتن اســلوب منــاظره و اســتقلال آن اســت کــه در آثــاری مــستقل و نــه در دل آثــاری بــزرگتــر، اجــرا مــی شــود؛ همچنــین لحــن مکــابره، شــیوة احتجــاج اقنــاعی و هــدف اســکات در ایــن منــاظرههــا بــه روشــنی دیــده مــی شــود؛ از آن پــس ، منــاظره در شــعر پارســی ، ســخت مــورد توجــه قــرار مــی گیــرد و افــزون بــر شــاعرانی از قبیــل خواجــوی کرمــانی کــه بــه ســرایش منــاظرات مــستقل متعــدد مــی پردازنــد، بــسیاری از دیگـر شـاعران نیـز بـه سـرایش منـاظره، خـواه بـه صـورت مـستقل و خـواه در دل آثـاری بـزرگتـر مـی پردازنـد کـه از شـمار آنهـا مـی تـوان بـه منـاظرة خـسرو و فرهـاد در کتـاب «خــسرو و شــیرین » نظــامی (نظــامی ، ١٣٧٦ : ٢٣٣)، منــاظرة شــمع و پروانــه در «بوســتان» ســعدی (ســعدی، ١٣٦٣: ٣٠٨)، منــاظرة پــرده و رایــت در «گلــستان» ســعدی (همــان، ١٢٨- ١٢٩)، غـــزل معـــروف «گفـــتم غـــم تـــو دارم» از حـــافظ شـــیرازی (حـــافظ ، ١٣٨٦: ١٥١) و انبـوهی از دیگـر منـاظرههـا از شـاعرانی چـون ناصـر خـسرو، خاقـانی شـروانی ، مولـوی بلخـی ، وحــشی بــافقی ، کلــیم کاشــانی ، قــاآنی شــیرازی، وصــال شــیرازی، ملــکالــشعرای بهــار و ادیــب الممالــک فراهــانی اشــاره کــرد؛ امــا آنکــه در ایــن زنجیــرة طــولانی ، بــاری دیگــر بــه اســلوب منــاظره، تــشخص ، اســتقلال، وســعت و تنــوع بخــشید؛ بــی گمــان پــروین اعتــصامی اســت ."