چکیده:
برونو لاتور با بازتعریف انسان و مصنوعات و دفاع از ناهمجنس بودن و چندرگه بودن آنها، و لحاظ کردن مصنوعات به عنوان واسطههای واقعی و نه وسیلة صرفهای صرف، از جایگاه آنها به عنوان شهروندان جامعه در کنار انسانها و اشیا دفاع میکند. وی با این کار ما را از دوگانگی تکنولوژی خودمختار یا تکنولوژی به مثابة وسیلة صرف خارج میکند و لذا از فضای سلطه (سلطة انسان بر غیرانسان یا غیرانسان بر انسان) میرهاند.
خلاصه ماشینی:
"برای این کـه موضـع تکنولوژی خودمختار و تکنولوژی به مثابة وسیلة صرف دقیقا روشن شود و بدانیم که ایـن رحمان شریف زاده و غلامحسین مقدم حیدری ٣١ دو رویکرد دارای چه مؤلفه هایی هستند، لازم است در بخش بعدی مقاله ، چهار نظریة پایـة مطرح در فلسفة تکنولوژی یعنی اراده باوری ، جبرباوری ، ذات انگاری ، و ابزارانگـاری را بـه بحث بگذاریم ، دیدگاه هر یک از فیلسوفان تکنولوژی ، ازجمله دو رویکرد فوق ، ترکیبـی از دو یا چند گونه از این نظریات است .
لاتور به صراحت تز تکنولوژی خودمختار و تکنولوژی به مثابة وسیلة صرف را به عنوان دو نوع سلطة اساسی در فلسفة تکنولوژی رد می کند: تکرار ملال آور موضوع (theme) خنثی بودن ؛ «تکنولوژی هایی که نه خوب هستند نـه بـد، بلکه فقط آن چیزی خواهند بود که انسان از آن ها می سازد» یا موضوع «تکنولـوژی ای کـه خارج از کنترل (crazed) می شود به این علت که خودمختار شده است و دیگر در پی هیچ چیزی مگر تحول بی هدف خود نیست » که با موضوع قبلی در مبانی یک سان است ، تـرس از کشف واقعیت بسیار جدیدی برای انسان مدرن که به سلطه عادت کرده است را پنهـان می سازد؛ [این واقعیت که ] دیگر هیچ اربابی وجود ندارد، نه حتی تکنولوژی های خـارج از کنترل (٢٥٦ :١٩٩٢ ,Latour)."