چکیده:
این تحقیق در پی اندازهگیری اثر تغییرات نرخ ارز بر شاخص قیمت کالاهای مختلف و تورم در ایران است. بدین منظور، از مدل قیمت تعدیل جدول داده- ستانده، که در آن کالاهای وارداتی به دو دستهـ نهادههای واسطهای و کالاهای نهاییـ تقسیم میشوند، استفاده شد. نتایج تحقیق نشان میدهد هنگامی که همة اجزای ارزش افزوده تعدیل نمیشوند، محصولات گروه «ماشینآلات و تجهیزات»، که بیشترین سهم واردات را در نهادههای کالاها دارد، بیشترین افزایش قیمت را داشته است. اما، هنگامی که همة اجزای ارزش افزوده تعدیل میشوند، اختلاف درخور توجهی بین شاخص قیمت کالاهای مختلف وجود ندارد و همة آنها به همراه شاخص قیمت تولیدکننده و مصرفکننده تقریبا با تغییراتی برابر با تغییرات نرخ ارز همراهاند.
This paper measures the effects of exchange rate variation on price indices of different goods and inflation in Iran. To this end، the I-O Table Adjustment Price model in which the imported commodities are classified into intermediate input and final goods is expanded to meet the case in which the value added items are adjusted with respect to some indices. The results show that when due to an increase in exchange rate، all of the value added components do not adjust، the "machine and equipment" group’s products that have the most share of import in goods inputs، have the most price increase. But when all of the value added components adjust، there is no significant difference between price indices of different goods، so all of them have almost equal change with exchange rate variation.
خلاصه ماشینی:
"تغییر قیمت تولیدات بخش های مصرف کننـدة نهاده های وارداتی موجب تغییر هزینۀ بخش های استفاده کننده از کالاها و خدمات آن هـا میشود؛ اثر غیرمستقیم تغییر نرخ ارز انتقال آن به قیمـت کالاهـای بعـدی اسـت .
اما، در مراحل بعدی تعـدیل ، بـا تغییـر بهـای نهـاده هـای وارداتـی و تغییـر قیمـت تولیدات داخلی، دریافتیهای اسمی این عوامل (در قالب تعـدیل حقـوق و دسـتمزد، سـود و مالیات غیرمستقیم ) همراه با تعدیل قیمت کالاها و خدمات تغییر مـیکنـد و سـبب تشـدید تغییر قیمت ناشی از تغییرات نرخ ارز میشود.
تفاوت قیمت بین بخش ها، همانند سناریوی اول ، در سـناریوی دوم هـم وجـود دارد، امـا میزان این تفاوت کاهش یافته است ، زیرا، علاوه بـر واردات و هزینـۀ واسـطه ، مـازاد عملیـاتی صاحبان سرمایه هم شاخص قیمت بخش ها را تحت تأثیر قرار داده اسـت .
٢٥ مأخذ: یافته های تحقیق بر اساس جدول ٣، بررسی ضریب همبستگی شاخص قیمـت بخـش هـا بـا سـهم واردات نشان میدهد که در سناریوی اول ، که فقط واردات واسطه ای شاخص قیمت ها را تحت تـأثیر قرار میدهد، قدرت توضیح دهندگی یا ارتباط ایـن شـاخص تقریبـا ١٠٠ درصـد اسـت ، زیـرا تقریبا هیچ تحریک کنندة داخلی دیگری بر سطح قیمت ها اثرگـذار نیسـت .
این موضوع به دلیل تعدیل مازاد عملیاتی صـاحبان سـرمایه در سناریوی دوم است که موجب تحریک بیشتر قیمت هـا و افـزایش تعـداد مراحـل تعـدیل میشود؛ به ویژه اینکه سهم واردات در افزایش قیمت به دلیـل اینکـه قیمـت خریـد کالاهـای وارداتی در خارج از کشور تعیین میشود و نرخ ارز هم پس از یک شـوک اولیـه ثابـت فـرض شده است ."