چکیده:
خاندان یقطین، یکی از تأثیرگذارترین خاندانهای علمی و سیاسی شیعی کوفه از اواسط قرن دوم تا اواسط قرن سوم هجری است که از سویی در زمره اصحاب ائمه: قرار داشتند و از سوی دیگر، در دستگاه خلافت عباسی از موقعیت ویژهای برخوردار بودند. این امر، به آنان موقعیتی ویژه برای نقش آفرینی در گسترش سیاسی تشیع داد. با توجه به گستره ارتباطات این خاندان، این پرسش مطرح است که فعالیتهای سیاسی آنها، چه خاستگاهی داشته است؟ یافته های مقاله حاضر که با هدف واکاوی این موضوع نگاشته شده، نشان میدهد که فعالیت سیاسی خاندان یقطین، هرچند در مقیاس خرد بر ابتکارات شخصی آنها مبتنی بوده، اما در سطح کلان، بر راهبردهای سیاسی تعیین شده توسط امامان شیعه منطبق بوده است.
خلاصه ماشینی:
"١٨ در مورد اینکه آیا یقطین با وجود پیوستن به نهضت عباسیان و خدماتی که برای تثبیت قدرت آن ها انجام داد و بعد از آن نیز عهده دار برخی مناصب در دستگاه خلافت بوده است ، همچنان به شیعه متمایل بوده و یا خیر، اطلاعات دقیقی در دست نیست .
٢٧ درباره اینکه علی بن یقطین در فاصله بازگشت از مدینه تا حضور در دستگاه خلافت ، با امامان و همچنین بزرگان شیعه ارتباط داشته یا خیر و این ارتباط چگونه صورت میگرفته است ، اطلاعی در دست نیست .
بررسی تأثیر موقعیت سیاسی علی بن یقطین در وضعیت شیعیان علی بن یقطین با توجه به مسئولیتی که در خلافت عباسی عهده دار بوده و بر دیوان ها نظارت داشته است ، در فرصت های مناسب از این موقعیت به نفع جامعه شیعه استفاده میکرد.
بر این اساس ، میتوان گفت که شیوه ارتباط افراد خاندان یقطین در دوره های مختلف حیات ائمه نیز بر طبق روش تعیین شده از سوی امامان بوده است .
همچنین ، اجازه خواهی علی بن یقطین از امام کاظم مبنی بر آغازبه کار وی در دستگاه خلافت عباسی، بیانگر رویکرد هوشمندانه امامان شیعه و دقت نظر خاندان های موثر شیعی در این عرصه میباشد.
علاوه بر فعالیت خاندان یقطین در دستگاه خلافت بر اساس راهبردهای سیاسی تعیین شده توسط امامان شیعه ، چگونگی ارتباط آنان با ائمه با توجه به شرایط سیاسی جامعه در دوره های مختلف و نیز موضع گیری آنان در برابر جریان های مذهبی و انحرافی چون غلات و واقفیه ، در جهت خط مشی سیاسی امامان شیعه بود."