چکیده:
به منظور مطالعه آثار سیاست هدفمندسازی یارانهها در بخش کشاورزی، مدل ناحیهای بخش کشاورزی ایران ساخته شد. بدین منظور، کشور ایران از لحاظ اقلیمشناسی کشاورزی به 9 ناحیه به نسبت همگن تقسیم شد. سپس بخش کشاورزی در قالب 14 گروه کالایی و 23 رشته فعالیت تولیدی با استفاده از روش برنامهریزی ریاضی مثبت (PMP)[1] و به کارگیری تکنیک حداکثر بینظمی تعمیمیافته (GME)[2] مدلسازی شد. نتایج نشان داد، هدفمندسازی یارانهها شامل افزایش قیمت نهادههای تولید (آب، کود، سم و ماشینآلات)، افزایش قیمت حاملهای انرژی در مرغداریها و گاوداریها و افزایش هزینه حمل و نقل، سبب کاهش مازاد اجتماعی بخش کشاورزی (رفاه اجتماعی)، کاهش سطح تعداد زیادی از فعالیتهای سالانه و دامی در نواحی مختلف، افزایش قیمت، کاهش میزان مصرف، کاهش صادرات و افزایش واردات محصولات کشاورزی میشود. نتایج تحقیق نشان داد، چنانچه هدفمندسازی یارانهها با پرداختهای حمایتی به تولیدکنندگان همراه شود، بسته به میزان پرداخت حمایتی، مازاد اجتماعی بخش کشاورزی (رفاه اجتماعی) ممکن است کاهش یا افزایش یابد و یک پرداخت حمایتی معادل 25 درصد هزینههای تولید قادر است، ضرر و زیان تولیدکنندگان در اثر هدفمندسازی یارانهها را جبران کند، کاهش رفاه اجتماعی را به صفر برساند و نوسانات متغیرهایاقتصادی فوق نظیر سطح فعالیتها، قیمت و مقدار مصرف گروههای کالایی را کاهش دهد.
In order to study the effects of subsidies targeted plan on Iran agricultural sector، a regional agricultural sector model is made. For this purpose، Iran is divided into 9 equal radar regions agro-climatologically. Then agricultural sector is modeled within 14 commodity groups and 23 production activities using positive mathematical programming (PMP) method and applying generalized maximum entropy (GME) approach. The results indicate that making subsidies targeted by increasing prices of inputs (irrigation water، fertility، pesticide and machinery)، escalating energy prices for poultry and dairy farms and raising transportation cost، leads to decrease total surplus of agricultural sector، decrease in many crop and livestock activity levels in different regions، increase in prices، decrease in consumption and exports and increase in imports of some agricultural products. According to the results، if subsidies targeted policy is mixed with support payments to producers، dependent on amount of support payment، the social surplus of agricultural sector may decrease or increase. A support payment equal to 25 percent of production costs can compensate losses of producers due to targeted subsidies، transmit loss of social welfare to zero and decrease volatility of economic variables such as activity levels، price and quantity of consumption of commodity groups.
خلاصه ماشینی:
"گروهبندی فعالیت های کشاورزی عمده در ایران اندیس گروه نام لاتین فعالیت های تولیدی j غلات آبی Irr-Cereals گندم، جو، ذرت و برنج 1 j حبوبات آبی Irr-Grains نخود، عدس و لوبیا 2 j سبزیجات آبی Irr-Vegetables سیب زمینی، پیاز و گوجه فرنگی 3 j محصولات جالیزی آبی Irr-Melons هندوانه ، خیارسبز و خربزه 4 j دانه های روغنی آبی Irr-oil seeds سویا، کلزا و سایر دانه های روغنی 5 j چغندر قند Sugar-Beet چغندر قند 6 j پنبه Cotton پنبه 7 j غلات دیم Dry-Cereals گندم، جو، ذرت و برنج 8 i حبوبات دیم Dry-Grains نخود، عدس و لوبیا 9 j سبزیجات دیم Dry-Vegetables سیب زمینی، پیاز و گوجه فرنگی 10 j محصولات جالیزی دیم Dry-Melons هندوانه ، خیارسبز و خربزه 11 j دانه های روغنی دیم Dry-oil seeds سویا، کلزا و سایر دانه های روغنی 12 j گروه سیب Apples سیب ، گلابی و به 13 j شفت Drupes گیلاس، آلبالو، هلو، گوجه ، آلو، زردآلو و شلیل 14 j مرکبات Citreous پرتقال، لیمو شیرین ، لیمو ترش، نارنگی و نارنج 15 j میوههای خشک dried fruits پسته ، بادام، گردو، فندق و زرشک 16 j سایر میوهها other fruits موز، انار، زیتون، توت، انجیر، انگور و خرما 17 j پرورش گوسفند و بز sheep and goat گوسفند و بز 18 j گاوداری Cows گاو گوشتی 19 j گاوداری شیری Dairy farm گاو شیری 20 j مرغ گوشتی Meat Poultry مرغ گوشتی 21 j مرغ تخمی Egg Poultry مرغ تخمی 22 j تولید عسل Honey تولید عسل 23 مأخذ: سلامی و کیانیراد و دادههای آماری نتایج حاصل از اجرای PMP مدل بخش کشاورزی در اثر اجرای مرحله اول این مدل، مقدار تابع هدف که همان مازاد اجتماعی است ، معادل ٥٠٣٢٠٣ میلیارد ریال به دست آمد و مقادیر متغیرهای مصرف، هزینه ، صادرات و واردات و حمل و نقل ، تقریبا برابر با مقادیر مشاهده شده سال ١٣٨٧ بخش کشاورزی حاصل شد."