چکیده:
چکیدهسلب آزادی پیشگیری محور افراد دارای اختلال روانی، برای تأمین امنیت عموم وپیشگیری از تکرار جرم احتمالی مجرمان خطرناک اعمال می شود. ماده 48 مکرر سابق و ماده150 قانون مجازات اسلامی 1392 ، بارزترین مصداق قانونی این رویکرد در حقوق کیفریایران است. درواقع، می توان سلب آزادی پیشگیری محور را نوعی اقدام پیش دستانه 2 برایحفظ امنیت عموم تلقی کرد. در این اقدام، حقوق کیفری با فاصله گرفتن از رویکرد سزادهیبرای حفظ امنیت، رویکردی آینده نگر می یابد و بر مرحله پ یش از ارتکاب جرم 3 نیز اعمالمی شود.ازاین رو، مقاله حاضر، به بررسی این رویکرد با تأکید بر ماده 150 قانون مجازات اسلامی1392 به عنوان یکی از مصادیق قانونی رویکرد پیشگیرانه در حقوق کیفری ایران و به مناسبت،ایالات متحده آمریکا و فرانسه به عنوان نمونه هایی از نظام های کیفری سخت گیرانه می پردازد.
خلاصه ماشینی:
"٧. ١٩ پزشکی قانونی تصریح شده که متهم طبق مشاوره تخصصی کنترل کامل بر اعمال خود ندارد و رفتارهای پرخاشگری و تکانه ای دارد و اظهـارنظر در خصـوص زمـان شـروع آن با توجه به نبود مدارک مستدل پزشـکی امکـان پـذیر نیسـت ، نیـاز بـه بسـتری در مراکـز روان پزشکی دارد، بنابراین ، دادگاه با لحـاظ نتیجـه مشـاوره تخصصـی پزشـکی و وضـعیت رفتاری متهم در جلساتی که حاضرشده و نتیجه تحقیقات و رسیدگی و تحقیق از پدر مـتهم به عنوان عاقله و ولی شرعی که منشأ بیمـاری مـتهم را از حـدود سـه سـال پـیش و ناشـی از حادثه تصادف اعلام نموده و جهت مغایری از این حیث به دست نیامده ، لذا دادگاه متهم را فاقد مسئولیت کیفری تشخیص و به استناد ماده ٥١ و ٥٢ قانون مجـازات اسـلامی حکـم بـر برائت متهم یادشده از مجازات عناوین صدرالذکر صادر و اعلام می کنـد، چـون مرتکـب حالت خطرناک دارد، لازم است برابر ماده ٥٢ مرقـوم ، درمـان و مراقبـت از وی تـا ظهـور آثار بهبودی استمرار یابد».
با توجه به کلی بودن عبارت «نظم و امنیـت عمـومی » ممکـن اسـت حقوق و آزادی های افراد بر اساس معیارهای نامشخص که دادسـتان یـا دادیـاران تشـخیص می دهند، نقض شود و در موارد مشابه برخوردهای متفاوتی انجام پذیرد؛ اما به نظر می رسد، با توجه به ذیل ماده ١٤٩ قانون مجازات اسلامی ١٣٩٢ که مقرر می دارد «شخص نگـه داری شده یا خویشاوندان او می توانند در دادگاه ٢ به تصمیم دادسـتان اعتـراض کننـد» دادگـاه بـا جلب نظر کارشناس این اعتراض را بررسی می کند و تصمیم مقتضی اتخاذ می نماید."