چکیده:
همزمان با تحولات ساختاری شهرها در عرصه های کالبدی- فضایی ، اقتـصادی، اجتمـاعی و... عناصر و فضاهای شکل دهنده شهرها نیز دچار تغییر و تحول بنیـادی شـدهانـد در ایـن میـان رویکرد به فضاهای سبز شهری نیـز از رویکـرد اکولـوژیکی بـه عرصـه هـای فعـال و پویـای عملکردهای اجتماعی -فرهنگی تغییر کرده است . در این مقاله با استفاده از روش توصیفی -تحلیلی و بر اساس پیمایش میدانی ، سعی شده تا آثار اجتماعی و فرهنگی فضاهای سبز شهری بالاخص پارکها از ابعاد و زوایـای گونـاگون مـورد بررسی و کنکاش قرار گیرد. نتایج حاصله مبین آن است که آثار اجتماعی و فره گی فـضاهای سبز علاوه بر کارکردهای مطلوب (برقراری تعاملات اجتمـاعی ، گـسترش فرهنـگ شـهری و شهروند سازی، پر کردن اوقات فراغت و...). دارای تبعات نامطلوب (شکل گیری انواع جرایم شهری، گسترش فرهنگ ابتذال، دوستی های نامشروع و...). بسیاری است . همچنین تاثیرگذاری اجتماعی -فرهنگی پارک ها در کلیه شاخص ها یکسان نیست ، به عنوان مثال در حالی که پارک های منطقه ای در شکل گیری نهادهای مشارکتی و یا تاثیر آن در بهداشت روانـی و جـسمانی شهروندان نقش موثرتری نسبت به سایر پارکها دارند، در پـارکهـای محلـه ای تجمـع افـراد بزهکار و ناهنجار و شکل گیری روابط نامشروع بیشتر به چشم می خورد. به عبارت دیگر بین مساحت پارکها با میزان تاثیرات شاخص های اجتماعی –فرهنگی (مطلوب یـا نـامطلوب). در کلیه شاخص ها همیشه رابطه مستقیم برقرار نیست ، بلکه تنها در برخی شاخص ها ایـن مـساله صادق است (مانند تاثیرات اجتماعی پارکها در پر کردن اوقات فراغت ).
خلاصه ماشینی:
"جدول :٢ نگرش شهروندان در خصوص تأثیر فضای سبز در تقویت تعامل و روابط اجتماعی نوع پارک بدون تاثیر افزایش کاهش مجموع آماره کی دو همسایگی 17,99 80,97 1,04 100 101,4542*** محله ای 14,43 83,51 2,06 100 86,2245*** ناحیه ای 6,90 91,13 1,97 100 124,0239*** منطقه ای 6,56 92,62 0,82 100 163,2160*** میانگین 11,47 87,058 1,4725 100 - مأخذ: نتایج تحقیق * معنی دار در سطح ١٠ درصد ** معنی دار در سطح ٥ درصد *** معنی دار در سطح ١ درصد / / / تقویت روابط و تعامل اجتم اعی / / / / / / / / / / / / / 100 90 / / / / / / / / / / / 80 70 60 50 / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / / 40 منطقه ای 30 ناحیه ای 20 محله ای 10 همس ایگی 0 کاهش افزایش بدون تأثیر نمودار١: نگرش شهروندان در خصوص تاثیر فضای سبز در تقویت تعامل و روابط اجتماعی نتایج حاصل ١ حاکی از معنی داری تاثیر فضای سبز در تقویـت تعامـل و روابـط اجتمـاعی در 2 تمامی انواع پارکها در سطح اطمینان ٩٩% می باشد به گونـه ای کـه در تمـامی پـارکهـا در ارتباط با مقایسه بین افزایش و کاهش یا بدون تغییر در سطح اطمینان ٩٩ % معنی دار می باشد و نشان دهنده این است که در سطح اطمینان ٩٩% در تمامی پارکها ایجاد و گسترش فضاهای سبز شهری سبب تقویت تعاملات در روابط اجتماعی شهروندان می شود.
نتایج ١ حاکی از معنی داری افزایش بهبود مشارکت های فرهنگی شهروندان با ایجاد وگـسترش فضای سبز شهری در سطح اطمینان ٩٩ درصد است به گونه ای که در پارکهای همسایگی و پارکهای منطقه ای و ناحیه ای مقادیر آزمون کی دو در ارتباط با مقایسه بین افزایش و کاهش یا بدون تغییر و تاثیر در سطح اطمینان ٩٩ درصد معنی دار می باشـد و نـشان دهنـدهی ایـن است که در این پارکها یکی از اثرات مطلـوب اجتمـاعی ، بهبـود مـشارکت هـای فرهنگـی شهروندان است ."