چکیده:
بدون شک زندگانی پیامبر(ص ) و اهل بیت عصمت و طهارت (ع ) بهترین الگو برای مردم به ویـژه مسـلمانان در مواجهه با مسائل و مشکلات اساسی در زندگانی فردی و اجتماعی است . الگو پذیری و قهرمـان گرایـی در ذات انسانهاست ؛ نقش الگوها در جهت دادن به رفتارهای آدمی و تعیین مسیر برای آنها قابل انکار نیست . بـه همـین جهت بایسته است که در زندگی و رفتارهای آن قهرمانان و الگوهای راستین ، پـژوهش هـای بایسـته ای صـورت گیرد تا با شناخت و تحلیل هرچه بیشتر رفتارها و الگوهای عمل آن بزرگان ، بهترین راه برخـورد بـا مسـائل روز کشف و استفاده شود. دورانی که امام حسن مجتبی(ع ) در آن به حکومت رسید زمانی بود که نفاق ، دنیا طلبی و خسـتگی از مجاهـدت در راه خدا به اوج خود رسیده بود و از جامعه اسلامی جز نامی و صورتی باقی نمانده بود. به همین جهـت تـلاش ایشان (همچون تلاش های پدر بزرگوارشان ) برای به جنبش درآوردن و اصلاح مسیر جامعه به دیوار عظیمـی از کاهلی و خیانت برخورد کرد تا بدانجا که نامردمان حاضر در سپاه ، ایشان را مجبور سـاختند بـرای اهـداف عالیـه اسلامی تن به صلح و گذر از حق حتمی خود در امر خلافت دهند. پـژوهش حاضـر درصـدد اسـت بـه بررسـی شرایط روزگار حکومت ایشان و علل صلحشان با معاویه بن ابی سفیان بپردازد.
خلاصه ماشینی:
"اما در این سو تشتت و پراکندگی که کوفیان در زمان حیات علی(ع ) داشتند با شهادت ایشان به اوج رسید و اگر چه در مراسم بیعت با فرزند بزرگوارش نمایش بزرگی از عظمت و وفاداری برپا کردند اما خیلی زود نشان دادند که آن همه شعار و تظاهر فقط برای روزهای آرام و بدون دغدغـه اسـت و در روزهای خطر، خود دشمن ترین مردم نسبت به خاندان نبوت و امامت اند.
در مقابل معاویه که با حمایت بی دریغ مردم شام توانسته بود در مقابل امام علی(ع ) که سابقه و اقتـدارش زبانزد عامۀ مسلمین بود، مقاومت کند و زیر بار بیعت نرود؛ به این سیاست در مقابل امام حسـن (ع ) تـداوم بخشید و در مدت ٦ ماهی که آن حضرت جانشین مشروع پدر بزرگوارش در امر خلافت مسلمین شـد، بـا جنگ و گریز، توطئه ، فریب و پراکندن اختلاف و نفاق بین سپاهیان حضرت نه تنها با ایشان بیعـت نکـرد بلکه شرایط را چنان بر حضرت تنگ کرد که ایشان مصلحت جامعه و آینده مسـلمین را در صـلح یافتنـد.
٣. خنثی کردن فریب دشمن و افشای چهرة واقعی معاویه : دیگر علتـی کـه مـیتـوان بـرای صـلح امـام حسن (ع ) بیان کرد این بود که معاویه با نیرنگ و فریب ، خود را صلح جو و طرفدار سـازش بـین مسـلمین معرفی کرده و همچون دایه ای مهربان تر از مادر در تبلیغات خود عنوان میداشت که ایـن جنـگ و بـرادر کشی تنها به ضرر کلیت اسلام و جامعۀ اسلامی است ."