چکیده:
هدف پژوهش حاضر، پیشنهاد مدلی برای رفتار رانندگی است که این مدل رابطه بین مؤلفه های روان شناختی )خودکارآمدی، تیپ A شخصیتی، ابرازوجود، سلامت عمومی، پرخاشگری و خطرپذیری( و رفتار رانندگی را بررسی می کند. برای ارزیابی مدل پیشنهادی، از روش پژوهش همبستگی از نوع تحلیل مسیر استفاده شد. جامعه آماری کلیة رانندگان شهر تهران بود که از بین آنها ٤٢٦ نفر )١٥٠ نفر خانم و ٢٧٦ نفر آقا( به صورت تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش پرسش نامه رفتار رانندگی منچستر، پرسش نامه سلامت عمومی، پرسش نامه پرخاشگری، پرسش نامه خطرپذیری، پرسش نامه خودکارآمدی عمومی، پرسش نامه تیپ A شخصیتی و پرسش نامه ابراز وجود را شامل می شوند. نتایج بررسیها نشان میدهند که مدل ارزیابی شده با داده ها برازندگی خوبی داشت . با توجه به مدل ارائه شده و نتایج به دست آمده از تحلیل مسیر، متغیرهای سلامت عمومی)٢٣درصد ، ٠.٠٠١< P(، خودکارآمد )٣٥%، ٠.٠٠١< P(، ابراز وجود )١٩% ، ٠.٠٠١< P(، پرخاشگری )١٣%- ، ٠.٠١< P( و خطرپذیری )١٦%- ٠٠٥<P(درپیش بینیرفتاررانندگیمعنادارشدند.ولیمسیرمتغیرتیپ A شخصیتی)٠٨%( معنادار نشد و همچنین رابطة معکوسی بین متغیرهای پرخاشگری و خطرپذیری با رفتار رانندگی به دست آمد.نتیجه گیری:نتایج تحقیق نشان دادکه مؤلفه هایروان شناختیوشخصیتیبارانندگیرابطه معناداریدارند.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به مطالعات انجام شده از جمله مطالعات شاکرنیا و همکاران )١٣٨٩(، کاظمینی و همکاران )١٣٩٠(، دف فن باکر و همکاران )٢٠٠٣( و آلبیرج )٢٠٠١(، بسیاری از - Ulleberg - Oltedal and Rundmo - Pomaki, Karoly, Maes فصلنامه مطالعات پژوهشی سال چ هارم -شماره ١٢ خصوصیات روان شناختیوویژگیهایشخصیتیافرادازجمله سلامت عمومی،پرخاشگری،تیپ بهار ١٣٩٤ شخصیتی،خطرپذیریوخودکارآمدیمیتواننددربروزرفتاررانندگیتأثیرگذارباشندبراین اساس در تحقیق حاضر مهم ترین مؤلفه های روان شناختی و شخصیتی که در عامل انسانی بیشترین تأثیر را دارد به صورت مدل مورد مطالعه قرار گرفت .
مسئله اصلی در این پژوهش این بود که آیا در رابطة خودکارآمدی، ابراز وجود و تیپ شخصیتی با رفتار رانندگی، »سلامت عمومی، پرخاشگری و خطرپذیری« نقش واسطه ای دارند یا نه ؟ و به عبارتی آیا مدل پیشنهادی مربوط به پیش بینی رفتار رانندگی، با داده ها برازش دارد یا خیر؟ پاسخ این سؤال ها در جدول های٥ و٤ نشان داده شده است .
همچنین در جدول ٥ تأثیرات مستقیم ،غیرمستقیم وتأثیرات کل متغیرهاارائه شده ،که نشان دهنده تأثیرات معنادار متغیرها و نقش واسطه ای سلامت عمومی ، پرخاشگری و خطرپذیری در رابطة خودکارآمدی، ابراز وجود و تیپ شخصیتی با رفتار رانندگی است .
و همچنین متغیرهای سلامت عمومی، پرخاشگری و خطرپذیری بر روی رفتار رانندگی تأثیر مستقیم دارند که این نتایج ، با فرض دوم هماهنگی دارد و با مطالعات شاکرنیا و همکاران )١٣٨٩(؛حقایقیوهمکاران )١٣٨٨(؛شاینروهمکاران )٢٠٠٤(؛کاظمینیوهمکاران )٢٠٠٩(؛ بردلت و همکاران )٢٠١٣( و کایسی و همکاران )٢٠٠٧( همسو است ."