چکیده:
نویسنده ضمن اشاره به ضرورت و اهمیت تامل فلسفی-انتقادی در باب تکنولوژی در شرایط فکری-فرهنگی ایران معاصر،به دو سنت مهندسی و سنت انسان گرایانه و ترسیم مختصات آن می پردازد.تحلیل و نفادی مباحث و نوآوری های جوزف پیت در فلسفه تکنولوژی و نگاهی کتابشناختی به ادبیات و پیشینه فلسفه تکنولوژی در زبان فارسی از دیگر محورهای مهم این نوشتار است
خلاصه ماشینی:
چند نمونه از دهها پرسشی که بشر در خصوص تکنولوژی با آنها مواجه است، عبارتاند از: دانش تکنولوژیک چیست؟ چه نسبتی میان علم و تکنولوژی وجود دارد؟ بشر تا چه میزانی مجاز است در نظامهای مادی و زیستی دست برده، آنها را برای به چنگ آوردن تکنولوژی تغییر دهد؟ فرایند طراحی مهندسی چگونه است؟ آیا در جامعه تکنولوژیک امروز، ارزشهای سرمایهداری تبلور پیدا کرده است؟ آیا توسعه تکنولوژی، فضای خصوصی انسانها را تهدید میکند؟ آیا تکنولوژی، تهدیدی برای مردمسالاری است یا مردمسالاری تهدیدی برای تکنولوژی؟ مسئولیت پیامدهای ناخواسته تکنولوژی بر عهده کیست؟ آیا تکنولوژی با دین ناسازگار است؟ آیا تکنولوژی امری خودمختار یا تا حدی خودمختار است؟ آیا تکنولوژی منجر به تغییرات نامطلوب فرهنگی شده است؟ و...
او در ادامه با استدلالهای مخصوص خود و بر اساس تعریف صحیح از تکنولوژی، نشان میدهد که ماهیت حقیقی تکنولوژی نوعی انکشاف هستی بر انسان (دازاین) است که برای نامیدن آن از گشتل استفاده میکند.
فلسفه تکنولوژی به روایت پیت بهزعم پیت، اگر چیزی بتواند برای دستیابی به هدفی مورد استفاده قرار گیرد، یک ابزار است؛ اما یک ابزار، فقط زمانی که به کار گرفته شود، میتواند تکنولوژی نامیده شود.
این نوع نگرش خطرناک به انسان در برخی مدلها جلوهگر است، اما در مدل پیت انسان موجودی است که تصمیم میگیرد و با توجه به پیامدهای تصمیمهایش میتواند تغییرات لازم را در تصمیمهای خود به وجود آورد.
نگاهی به ادبیات و پیشینه بحث علاوهبر اثر پیت، راقم این سطور و همکاران پیشتر پنج اثر دیگر نیز را در زمینه فلسفه تکنولوژی به فارسی برگرداندهاند که خواننده علاقهمند را به مطالعه آنها توصیه میکنم: فلسفه تکنولوژی چیست؟ (نوشته کارل میچام و ترجمه مصطفی تقوی، یاسر خوشنویس و پریسا موسوی).