خلاصه ماشینی:
"این مقاله در صدد آن است که، عوامل انحراف نهضت مشروطه و نقش روشنفکران غرب زده را مورد بررسی قرار دهد.
در قسمت نخست این مقاله، به سر آغاز روند جنبش مشروطیت در ایران و مسائل چالش برانگیز آن و نقش علمای دینی در ایجاد و گسترش آن اشاره شده و در این راستا هویت ایرانیان و استقلال ایران، دو عامل اساسی چالش برانگیز مشروطه اعلام شده که موجبات ایجاد شکاف و اختلاف را در میان مشروطه خواهان فراهم ساخته و در نهایت ایده مترقی مشروطیت را در مسیر تباهی و تیرگی قرار داده است.
نویسنده بر این باور است که، روشنفکران عصر مشروطه در تضادی آشکار با مسائل دینی، مشروطه را مخالف آزادی ملت ایران معرفی کردند و با به شکست کشاندن نهضت مشروطه، زمینه را برای تشکیل حکومت استبدادی پهلوی و تغییر در جامعه ایران فراهم کردند."