خلاصه ماشینی:
"در یک تقسیم بندی محلی،نظریات جنبشهای اجتماعی در دو رشته جای میگیرند،و از میان نظریات جامعه شناسان میتوان به نظریات چالمرز جانسون،جیمز دیویس و چارلز تیلی،نیل اسملسر و آلن تورن اشاره کرد که در ذیل؛برخی از نظریات فوق بیان میشود: «چارلز تیلی در کتاب«از بسیج تا انقلاب»71 توجه خاص خود را بر این موضوع متمرکز میسازد و سعی در تحلیل فرآیندهای دگرگونی انقلابی که معرف جنبشهای اجتماعی است داشته و بنابراین،او چهار جزء اصلی رفتار و کنش جمعی- عملی که جهت اعتراض به نظم اجتماعی موجود یا کوشش برای سرنگونی آن صورت میگیرد-را مشخص میکند: 1-سازمان گروه یا گروههای درگیر.
4-عوامل بر انگیزنده و شتاب دهنده:برای آنکه رفتاری جمعی پدیدار شود،نخست باید رویداد مهمی افراد را به واکنش جمعی بر انگیزاند و لذا برای ایجاد جنبش باید حادثهای رخ دهد عوامل (به تصویر صفحه مراجعه شود)نهضت امام حسین(ع)دارای کارکرد ایجاد فشار بود،چرا که با استفاده از حرکت مبتنی بر فرهنگ جهاد و شهادت،به نوعی بر نظام سیاسی اموی فشار ایجاد شده و پیامدهای این کارکرد را میتوان در جنبشهای اجتماعی پس از عصر حیات امام حسین(ع)دید و حتی در مراسم پس از شهادت ایشان،تحت سخنرانیهای حضرت زینب(س)مشاهده نمود.
البته لازم به تذکر است که تشریح جزئیات مطلب فوق نیاز به نوشتار مفصل و گسترده دیگری دارد و در مقاله حاضر سعی بر آن است که به کلیات و نکات اساسی اشاره شود بر مطالب قبل،نکاتی را دربارهء نهضت امام حسین، با تکیه به رهیافت جامعه شناسی جنبشهای اجتماعی و اندیشهء اجتماعی استاد شهید مطهری میتوان به قرار ذیل فهرست نمود: 1-با توجه به آنکه قیام امام حسین(ع)نوعی کنش و رفتار جمعی و از سویی سازمان یافته و شکل گرفته بود و در نهایت سعی اساسی در تغییرات اجتماعی داشت،بنابراین یک جنبش اجتماعی تلقی میشود."