چکیده:
«امتناع یک جانبه » از اعطای لیسانس اختراع خود به دیگری از مقولاتی است که در چـارچوب آن مـوازین حقوق رقابت ، امتیازات انحصاری دارنده اختراع را به نحوی جدی به چالش میکشد؛ چراکه گاه استنکاف از چنین اقدامی، سبب اخلال در رقابت میشود. یکی از ابعاد چالش برانگیز موضوع این اسـت کـه چگونـه چارچوبهای حقوق رقابت می تواند حق مالکیت دارنده اختـراع را محـدود کنـد؟ ایـن مقالـه در روشـی تحلیلی و در نگرشی تطبیقی، میکوشد ضمن ارائه تعریفی دقیق از این مفهوم، رویکرد رویه مراجع رقابتی و محاکم و دکترین حقوق آمریکا و اتحادیه اروپا را که در قالب نظریه های مختلفی سعی در توجیه مداخله حقوق رقابت و الزام دارنده به اعطای مجوز بهرهبرداری به بنگاههای نیازمند دارند، تحلیل نمـوده و موضـع مبهم قواعد رقابت حقوق ایران را نسبت به این موضوع آشکار سازد. سوال اصلی ایـن اسـت کـه امتنـاع از اعطای لیسانس در چه مواردی ممکن است ضدرقابتی باشد؟ چه معیارهایی برای این امر بیـان شـده اسـت ؟ دیدگاه حقوق ایران چیست و تا چـه انـدازه بـه رویـه کشـورهای پیشـگام نزدیـک اسـت ؟ دیـدگاه قـانون
خلاصه ماشینی:
"به طورکلی تجویز دسترسی به اختراعات از طریق لیسانس اجباری به خصـوص در مـواردی کـه فناوری به «استاندارد» بازار مبدل شده برای کشورمان که در تعـاملات تجـاری بـین المللـی غالبـا در مقام متقاضی و لیسانس گیرنده قرار دارد، به مصلحت نزدیک تر بوده و به توسعه جریان نـوآوری و رونق فعالیت های اقتصادی مساعدت وافری مـیکنـد (٨١ :٢٠١١ ,Nategh Nori &Jafarzadeh )امـا نباید از خاطر دور داشت که در تجارت داخلی گشـادهدسـتی در صـدور لیسـانس اجبـاری وجهـی ندارد و باید معیارهای دقیق و اصولی که ذکر آن در رویه اتحادیه اروپا رفت را اسـاس عمـل قـرار داد و پس از حصول اطمینان از جمع شرایط ، مبادرت به تحدید حقـوق انحصـاری دارنـده اختـراع کرده و به صدور لیسانس اجباری اقدام نمود؛ چراکه در سالهای اخیر، در مقایسه با گذشته ، سـویه سیاست های کلی بر حمایت افزونتر از داراییهای فکری، فعالیت هـای تحقیـق و توسـعه و تسـهیل بستر فعالیت شرکت های دانش بنیان و شتاب بخشیدن به فرایند نوآوریها قـرار گرفتـه اسـت ؛ بـرای نمونه ابلاغ «سیاست های کلی علم و فناوری» در شهریور ١٣٩٣ که به ویژه در بخش های ٥ و ٦ سند بر حمایت از مالکیت های فکری و تجاریسازی دستاوردهای فکری و توسـعه اقتصـاد دانـش بنیـان تأکید میورزد، گواهی بر این ادعاست ."