چکیده:
برای پاسخ به این پرسش که «چه نظریهای از عدالت بیشتر مد نظر برنامهریزان شهری در ایران بوده است و این نظریه در گذر زمان چه تغییراتی یافته است؟» در این مطالعه نخست نمونههایی از کاربرد مفهوم عدالت در آثار برنامهریزان شهری ایرانی و سپس سه طرح نمونة جامع شهری بازخوانی شد. یافتهها نشان میدهد بیشتر برنامهریزان شهری ایران در دو تعریف «عدالت به مثابة برابری یکسان» و «عدالت به مثابة تأمین حداقلها» و نیز در دو بعد اقتصادی و کالبدی به موضوع عدالت توجه کردهاند. در این نگاه، عدالت عمدتا در غالب «تأمین دسترسی به کاربریهای حیاتی» و «کاهش نابرابریهای فضایی» مورد توجه برنامهریزان ایرانی است.
خلاصه ماشینی:
تحلیل سیر تحول تاریخی مفهوم عدالت اجتماعی در برنامههای توسعة شهری ایران (1340-1390) محمدمهدی عزیزی محمدصالح شکوهی بیدهندی * چکیده برای پاسخ به این پرسش که «چه نظریهای از عدالت بیشتر مد نظر برنامهریزان شهری در ایران بوده است و این نظریه در گذر زمان چه تغییراتی یافته است؟» در این مطالعه نخست نمونههایی از کاربرد مفهوم عدالت در آثار برنامهریزان شهری ایرانی و سپس سه طرح نمونة جامع شهری بازخوانی شد.
یافتهها نشان میدهد بیشتر برنامهریزان شهری ایران در دو تعریف «عدالت به مثابة برابری یکسان» و «عدالت به مثابة تأمین حداقلها» و نیز در دو بعد اقتصادی و کالبدی به موضوع عدالت توجه کردهاند.
همانگونه که پیشتر اشاره شد، برای شناخت مفهوم عدالت در برنامههای توسعة شهری ایران، کاربرد عدالت در محتوای سه طرح جامع شهری (قزوین، همدان، و تهران) تحلیل میشود تا از طریق بررسی آنها روند تغییرات ادراک متخصصان برنامهریزی شهری در ایران طی چند دهه بازکاوی شود.
چنانکه مشاهده شد، در طرح جامع همدان برای تداوم فرایند توسعة تاریخی شهر در کنار مطالعة نیازهای اجتماعی و اقتصادی آتی، مشابه سایر طرحهای جامع، نظامی از عملکردهای شهری برای رفع نیازها و کمبودها در سرانههای کاربری زمین و حل مسائل ترافیکی ارائه شده است.
تحلیل محتوای مفهوم و جایگاه عدالت در سه برنامة توسعة شهری در ایران {مراجعه شود به فایل جدول الحاقی} مأخذ: نگارندگان بررسی سه طرح جامع نشان میدهد که به موضوع عدالت عمدتا در دو تعریف توجه شده است: 1.