چکیده:
تحلیلی بر تأثیر شوکهای ترازنامهای نظام بانکی بر تولید و تورم در اقتصاد ایران (رویکرد تعادل عمومی پویای تصادفی) سهیلا پروین*، ایلناز ابراهیمی** و اعظم احمدیان*** تاریخ دریافت:12/12/1392 تاریخ پذیرش: 4/3/1393 چکیده صنعت بانکداری ایران بهعنوان مهمترین واسطههای مالی به شمار میآید که با ساماندهی و مدیریت مناسب منابع و مصارف خود میتواند زمینههای رشد و شکوفایی اقتصاد را فراهم آورد. با توجه به ارتباط گسترده شبکه بانکی با بخشهای کلان اقتصاد کشور، شوکهایی که از شبکه بانکی آغاز شوند، میتوانند رفتار کارگزاران و متغیرهای کلان اقتصادی مانند تولید و تورم را تحت تأثیر قرار دهند. در این بین، از مهمترین شوکهای مربوط به شبکه بانکی، شوکهای ترازنامهای مانند شوک برداشت سپرده توسط سپردهگذاران و شوک نقدینگی بانک بهعنوان شوک منابع و شوک ذخیره مطالبات معوق بهعنوان شوک مصارف است. در نتیجه، بررسی اثر شوکهای ترازنامهای بر متغیرهای کلان اهمیت دارد. در این مطالعه، با استفاده از روش تعادل عمومی پویای تصادفی نیوکینزی و با بهرهگیری از آمار سالانه اقتصاد ایران در دوره 1391-1360، به بررسی واکنش متغیرهای کلان اقتصادی مانند تولید و تورم به شوکهای ترازنامهای میپردازیم. برای استخراج مقدار پارامترهای مدل DSGE از روش کالیبراسیون بهرهبرداری میشود و در انتها، با استفاده از گشتاورهای اول و دوم، ضرایب خودهمبستگی و توابع عکسالعمل صحت برازش مدل مورد ارزیابی قرار میگیرد. نتایج حاصل از ارزیابی مدل نشان میدهد، الگوی ساخته شده با انتظارات تئوریک (نظری) و واقعیات اقتصاد ایران سازگاری دارد. نتایج حاصل از بررسی اثرات شوکهای ترازنامهای نیز نشان میدهد که اثرات منفی شوک ذخیره مطالبات معوق بر تولید و تورم بیش از شوک برداشت سپرده و شوک نقدینگی بانک است، اما آثار آن در مدت زمان کمتری از بین میرود. از سوی دیگر، اثر منفی شوک نقدینگی از همه شوکهای دیگر کمتر است و در مدت زمان بسیار کوتاه نیز از بین میروند و متغیرهای تولید و تورم سریع به وضعیت تعادل پایدار میل میکنند. کاهش نقدینگی بانک نیز مقاومت بانک را در مقابل خروج سپرده کاهش میدهد و ورشکستگی بانک را تسریع میکند. افزایش مطالبات معوق و در نتیجه آن، افزایش ذخیره مطالبات معوق باعث بلوکه شدن منابع و ممانعت از بهکارگیری آن در بخش تولید میشود و رشد اقتصادی را تضعیف میکند. خروج سپرده نیز بهعنوان مهمترین منبع تأمین مالی اعتبارات، قدرت اعتباری بانکها را با کاهش مواجه میسازد که این موضوع اثر منفی بر تولید دارد. طبقهبندی JEL: E12, E32, E37, E44, G21, G33. کلیدواژهها: مدل تعادل عمومی پویای تصادفی، برداشت سپرده، نقدینگی بانک، ذخیره مطالبات معوق. * دانشیار دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی. ** استادیار پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران. *** دانشجوی دکترای دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی (نویسنده مسئول)، پست الکترونیکی: azam_ahmadyan@yahoo.com.
Banking industry is the most important type of financial intermediaries in Iran which، by sound organization and management of its resources and their use، can provide grounds for economic growth and prosperity. Because of the extensive network of relationships between banking sector and major sectors of the economy، shocks initiated in the banking sector can affect the behavior of economic agents and macroeconomic variables such as output and inflation. Among the set of most important shocks to bank balance sheet، we can name examples such as shocks of deposit withdrawals by depositors and bank liquidity shocks، both as liability shocks and shocks to the reserve of non-performing assets as an asset shock. As a result، the effects of banking sector balance-sheet shocks on macroeconomic variables are important. In this study، by using New Keynesian dynamic stochastic general equilibrium (DSGE) model and the annual data for the period of 1981-2012، we examine the response of macroeconomic variables such as output and inflation to banking sector’s balance-sheet shocks. To extract the parameters of the DSGE model، we use calibration method and then we use the moments of first and second order to evaluate the accuracy of the model based on autocorrelation coefficients and response functions. The results of model evaluation showed a pattern consistent with theoretical expectations and the realities of the Iranian economy. The results also showed that the negative effects of balance sheet shocks stemming from the shocks of the reserve of non-performing loans on output and inflation are higher than the shocks resulting from withdrawal of deposits and bank liquidity shocks، but the effects are diminished in shorter period of time. On the other hand، the negative impact of the liquidity shock is lower than other shocks and in a very short period of time، the effects of this type of shocks fade out and inflation and output variables rapidly converge to a stable state.