خلاصه ماشینی:
"ویژگی برجسته ابن خلدون تحلیل تاریخی وقایع اجتماعی خصوصا علوم بوده است،اما این نگرش تاریخی فقط توجه به نقل حوادث و وقایع مهم ندارد، بلکه هدف آن رسیدن به علل و عوامل است و اینکه پدیدههای اجتماعی بر اساس چه ساز و کار و عواملی ایجاد میشوند و یا از بین میروند؟توجه خاص بینش تاریخی ابن خلدون در مطالعه واقعیت اجتماعی علوم در جهان اسلام،رسیدن به اصول کلی در خصوص علل و عوامل رشد و توسعه و افول است: «خرابی عمران و ضعف و زبونی دولتها سبب نقصان و فقدان صنایع میشود و وضع اجتماع در کمی یا فزونی آنها تأثیر میبخشد و علت احتمال انقراض سند علم در مغرب این است که قیروان و قرطبه در گذشته در پایتخت مغرب و اندلس و در اوج عمران و ترقی بود و بازار دانشها و هنرها در آن رشد و رواج کامل داشت و مانند دریایی بیکران بود،چنانکه تعلیم دانش و هنر در آن دو شهر به علت آن که در اعصار متمادی دارای خصارت و تمدن بودند،رسوخ یافته بود ولی همین که شهرهای مزبور رو به ویرانی نهاد، تعلیم دانش و هنر از مغرب رخت بربست و به جز میزان اندکی که دولت موحدان مراکش از آن دو مرکز استفاده میکرد در نقاط دیگر اثری از آن به جای نماند.
(13) ابن خلدون و مشاغل علمی ابن خلدون در زمینه حرفهها و مشاغلی که به صورت مستقیم با علم و دانش مرتبط میباشد نیز نظر خاصی آورده است که از آن میان به دو مورد کلی اشاره میشود نخست شغل صحافی و دوم دانشمندان."