چکیده:
دو کشور ایران و فلسطین با توجه به موقعیت سیاسی و دینیمشابه ، در طول تاریخ مبارزاتی خود همواره در برابر استبداد داخلی و استعمار خارجی ایستادگیکردند. همزمان با وقوع تحولات بیسابقه در عرصه جهانی، به ویژه جنگ جهانی اول و دوم و تبعات آن بر روی کشورهای خاورمیانه ، به تدریج قشر روشنفکر این جوامع در صدد انتقاد از وضعیت سیاسی حاکم بر این کشورها برآمدند. در این میان ادبیات مقاومت در انعکاس این انتقادها نقش بسزایی داشته است ؛ فدوی طوقان و طاهره صفارزاده ، دو ادیب بزرگ فلسطین و ایران نیز به شدت از ادبیات مذکور متاثر بودند. از این رو ادبیات مقاومت ، زمینه ساز ظهور شباهت هایی در گرایش های سیاسی، معانی و مضامین موجود در اشعار این دو شاعره شده است . پژوهش حاضر گذشته از تبیین جایگاه ادبی این دو شاعره که از چهره های سرشناس و متعهد در ادبیات معاصر ایران و فلسطین به شمارمیروند و اشعارشان در سیر روند مبارزات سیاسی تاثیر چشمگیری داشته است ، برآن - است با رویکردی تطبیقی برخی بن مایه های مشترک پایداری در اشعار ایشان را نظیر استعمارستیزی، دعوت به بیداری، وطن دوستی، تکریم مقام شهادت و شهدا، عدالت و آزادی و ... مورد بررسی و تحلیل قرار دهد.
خلاصه ماشینی:
"از نظر شاعر، آنان که دم از آزادی و حقوق بشر میزنند، همان کسانی هستند که آنها را با بیشرمی نقض میکنند و در کشتار هر یک ، گوی سبقت را از دیگری میربایند که در این بیعدالتی و نابرابری، سازمان ملل نیز که خود را حامی حقوق بشر و مجری قوانین جهانی میداند، بیتقصیر نیست ؛ زیرا علیرغم موضعی که در حرف زدن و شعار دادن دارد در عمل کاملا موضعی بیطرفانه اتخاذ نموده و بدین جهت ، خواه یا ناخواه نادیده گرفته میشود: «وعده دهندگان بخشش آزادی / در هیأت کشتارگران / ظاهر شده اند/تا مردمان را/ از قید زیستن برهانند/ و حرمت حقوق بشر/ بر صحنه های هجوم ددمنشانه / به نمایش درآمده است / ...
» (صفارزاده ،١٣٨٤: ١٤٩-١٤٨) ٣- نتیجه گیری طوقان و صفارزاده از ادبیاتی متأثر بودند که در ایران و فلسطین ، وجوه اشتراک زیادی داشت و به طور مسلم ، این اشتراکات ، زمینه ساز مضامین و معانی مشترک در آثار آن دو شده است که نمونه هایی از این اشتراکات در این پژوهش بررسی و ارائه گردید؛ همان طور که مشاهده گردید، هر دو ادیب برای خود رسالت و تعهدی قائل اند از این روست که همواره در مقابل ظلم و ستم و استعمار میایستند و با توجه به رسالت شعر و شاعر در بیدارگری ملت ها و تشویق آنان به حق - جویی و حق خواهی، طوقان و صفارزاده به این مهم بسیار توجه داشته اند و هدف هر دو شاعر، دادخواهی و عدالت گستری تا رسیدن به مدینۀ فاضله است ."