چکیده:
در ادبیات اقتصاد شهری و منطقهای، با توجه به مفاهیم مشترک مدل جغرافیای اقتصادی جدید (NEG) و مدلهای رشد درونزا، تجمع فضایی فعالیتهای اقتصادی و رشد اقتصادی، فرایندهایی جداییناپذیر هستند. در مدلهای رشد درونزا چگونگی ایجاد فعالیتهای اقتصادی جدید، از طریق نوآوری بررسی میشود. در مدلNEG، هدف، بررسی چگونگی استقرار این فعالیتهای اقتصادی جدید و چرایی تمرکز آنها است. بنابراین، در مدل NEG، نوآوری، استقرار و مکانیابی و رشد، فرایندهایی متصل به هم هستند.براین اساس، هدف این مقاله، بررسی اثرات صرفههای ناشی از تجمعهای صنعتی بر رشد اقتصادی استانهای ایران بوده که در دو بخش نظری و تجربی، به آن پرداخته شده و در بخش نظری، مدلی در چارچوب مدل NEG ارائه و نشان داده می شود که تجمع فعالیتهای صنعتی بر رشد اقتصادی مؤثر است. در بخش تجربی به منظور برآورد و آزمون الگوی نظری، از اطلاعات استانی، طی سالهای 1379 تا 1389 و روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون تجربی الگوی پژوهش، تأثیر مثبت و معنادار تجمعهای صنعتی بر رشد اقتصادی را در سطح استانهای ایران طی دوره 1389-1379 نشان میدهد. لازم به ذکر است به منظور آزمون تجربی الگوی پژوهش، میزان تجمع صنعتی به وسیله شاخص مائورل- سدیلوت، محاسبه شده است. محاسبه این شاخص برای فعالیتهای صنعتی به تفکیک کدهای ISIC دو رقمی نشان میدهد که صنعت سایر تجهیزات و وسایل حمل و نقل (کد 35)، تجمعیترین و صنعت انتشار و چاپ (کد 22) غیرتجمعیترین صنعت هستند.
In urban and regional economics’ literature، according to the concepts of new economic geography model (NEG) and endogenous growth model، spatial agglomeration of economic activities and economic growth are interrelated processes. In the endogenous growth models، how to create new economic activities through innovation is checked. Moreover، the NEG model aims to investigate how to establish these new economic activities، and cause of their concentration. Therefore، innovation، location and growth are interconnected processes within the NEG model. This article examines theoretically and experimentally the effects of economies of industrial agglomeration on economic growth in Iran’s provinces. In theoretical section، a NEG model has been presented. It shows that the agglomeration of industrial activity affects the economic growth. In the experimental section، a model has been estimated by applying Generalized Method of Moments (GMM) using provincial data during 2000-2009. The results indicate the positive and significant impact of industrial agglomeration on economic growth in provincial level in Iran. Also، the amount of industrial agglomeration has been calculated by Maurel-Sedillot index within the 2-digit ISIC codes، which shows that the other transport equipment industry (code -35) has the largest agglomeration، and printing and publishing industry (Code -22) has the smallest agglomeration.
خلاصه ماشینی:
بررسي اثرات صرفه هاي ناشي از تجمع هاي صنعتي بر رشد اقتصادي در استان هاي ايران (١٣٨٩-١٣٧٩) 1 طاهره پيراني 2 رزيتا مؤيدفر تاريخ دريافت : ١٣٩٢/٨/٢٩ تاريخ پذيرش : ١٣٩٣/٨/٢١ چکيده در ادبيات اقتصاد شهري و منطقه اي، با توجه به مفاهيم مشترک مدل جغرافياي اقتصادي جديد (NEG) و مدل هاي رشد درونزا، تجمع فضايي فعاليت هاي اقتصادي و رشد اقتصادي، فرايندهايي جداييناپذير هستند.
براين اساس ، هدف اين مقاله ، بررسي اثرات صرفه هاي ناشي از تجمع هاي صنعتي بر رشد اقتصادي استان هاي ايران بوده که در دو بخش نظري و تجربي، به آن پرداخته شده و در بخش نظري، مدلي در چارچوب مدل NEG ارائه و نشان داده مي شود که تجمع فعاليت هاي صنعتي بر رشد اقتصادي مؤثر است .
مقدّمه در سال هاي اخير، بررسي وجود رابطه بين تجمع فضايي فعاليت هاي اقتصادي و رشد اقتصادي توسط اقتصاددانان شهري و منطقه اي در مدل هاي جغرافياي اقتصادي جديد (NEG)، مورد توجه قرار گرفته است .
بر پايه چارچوب رياضي رابطه رشد اقتصادي و تجمع صنعتي ، براي مطالعه اثر تجمع بر رشد اقتصادي، فرم تبعي زير در نظر گرفته شده است : (به تصویر صفحه رجوع شود) که در آن ، علامت هاي مثبت و منفي، اثرات مورد انتظار متغيرها بر رشد اقتصادي، قبل از برآورد مدل ميباشد.
٦. نتيجه گيري و بحث در اين مقاله ، اثر صرفه هاي ناشي از تجمع صنعتي بر رشد اقتصادي استان هاي ايران مورد مطالعه و بررسي قرار گرفت .
(2004) Agglomeration and regional growth; Handbook of Regional and Urban Economics: Cities and Geography edited by Vernon Henderson and Jacques-François Thisse.