چکیده:
در تحلیل های سیاست خارجی ، گروهی توجه خود را به ساختار سیاسی کشورها معطوف می کنند و بروندادهای خارجی را نتیجه مستقیم این فرایند می دانند. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با هویت اسلامی و انقلابی خود، نمونه ای برای بررسی این سطح از تحلیل است . قابلیت فرهنگی و مقاومت در برابر تهدیدها و فشارهای بین المللی از یک سو و ترسیم سند چشم انداز به عنوان نقشه راه از سوی دیگر، شرایط خاصی را بر امنیت ملی ایران مترتب می کند. از آنجا که هدف غایی سیاست خارجی کشورها، تامین امنیت ملی است ، اینکه «چه الزاماتی و بر چه اساسی برای نیل به اهداف امنیتی سند چشم انداز ١٤٠٤ باید رعایت شود؟»، پرسشی کانونی در سیاست خارجی ایران است . سازه انگاری با تکیه بر مفاهیم بین اذهانی ، و هویت بازیگران در قالب سازوکار اجتماعی و صرف نظر از تقدم و تاخر نقش ساختار و کارگزار در روابط بین الملل تصریح می کند که «جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر هویت اسلامی و انقلابی مبتنی بر رهیافت پیشرفت همراه با مقاومت و با بهره گیری از قدرت نرم و دیپلماسی عمومی می تواند امنیت ملی خود را در راستای این سند تامین کند». راهبردهای مصونیت بخش به مفهوم حفظ ، دفاع و صیانت از هویت و موجودیت ایران برای گسترش تمدن اسلامی ، محوری ترین عنصر امنیت ملی در سیاست خارجی ایران در فهمی بین اذهانی بین المللی است که می تواند جایگاه مد نظر را در راستای سند چشم انداز در سال ١٤٠٤هـ.ش سازمان دهد. نگاه هم زمان به مولفه های سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و دفاعی امنیت ، بینشی است که پژوهش حاضر به آن می پردازد.
خلاصه ماشینی:
سازه انگاری با تکیه بر مفاهیم بین اذهانی ، و هویت بازیگران در قالب سازوکار اجتماعی و صرف نظر از تقدم و تأخر نقش ساختار و کارگزار در روابط بین الملل تصریح می کند که «جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر هویت اسلامی و انقلابی مبتنی بر رهیافت پیشرفت همراه با مقاومت و با بهره گیری از قدرت نرم و دیپلماسی عمومی می تواند امنیت ملی خود را در راستای این سند تأمین کند».
با توجه به اینکه جمهوری اسلامی ایران به نیمه راه ترسیم شده برای چشم انداز NOORMAGS رسیده است ، ضرورت دارد امنیت هویتی در چارچوب آموزه های اسلامی، رویکرد توسعه ای در اقتصاد، دیپلماسی دفاعی مبتنی بر بازدارندگی همه جانبه با تکیه بر عناصر قدرت نرم را در تعامل مؤثر و سازنده با روابط بین الملل مورد مداقه قرار دهد تا به جایگاه اول پیش بینی شده نائل آید.
حال پرسش اصلی اینجاست که «چگونه می بایست مؤلفه های اثربخش در سیاست خارجی را برای نیل به اهداف سند چشم انداز عملیاتی کرد؟» فرضیه مد نظر این است که جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر هویت اسلامی و انقلابی (استقلال محوری و نفی نظام سلطه ) در محور مقاومت برای مدیریت تحریم های مادی و معنوی ، ضمن بهره گیری از عناصر قدرت نرم در تعامل مؤثر و سازنده با روابط بین الملل ، می تواند امنیت ملی خود را در راستای سند چشم انداز تأمین کند.