چکیده:
امروزه سخن گفتن از الگوی همگون یا واحد از هویت اجتماعی مسلمانان کشورهای غربی امری بسیار دشوار است چراکه مسلمانان مانند دیگر گروهای اقلیت هویتهای اجتماعی خطی و چندگانهای دارند که مؤلفههای مختلفی نظیر دین، قومیت و ملیت در آن تأثیرگذار است. این در حالی است که در اغلب نظریههای کلاسیک «همگونسازی و ادغامگرایی» و اغلب رویکردهای سیاسی انتظار میرود مسلمانان بهطور کامل از الگوهای هویتی و فرهنگی کشور میزبان تبعیت نمایند. برخلاف این رویکردها، نتایج تحقیقات مختلف کیفی و کمی نشان میدهد که اکثریت مسلمانان نسل اول اسکاتلند نه تنها رویکرد «همانندسازی» را در پیش نگرفتند بلکه از نوع خاصی از همگرایی پیروی کردند که میتوان آن را «همگرایی محدود» نامید. مؤلفههای مختلفی در شکلگیری این نوع خاص از همگرایی تأثیرگذار بوده است اما میزان اهمیت هرکدام از این مؤلفهها در هویت مسلمانان مختلف متفاوت است و درنتیجه احساس تعلق آنها به هرکدام از هویتهای اجتماعیشان نیز میتواند متفاوت باشد. براین اساس، سوال اصلی مقاله حاضر عبارت است از بررسی اهمیت عوامل مختلف در شکل گیری هویت اجتماعی مسلمانان نسل اول اسکاتلند. به عنوان روش تحقیق و گردآوری دادها و با هدف دستیابی به پاسخ سوال فوق، نویسنده با در پیش گرفتن پژوهشی کیفی محور و انجام مصاحبههای نیمه ساختمند، به بررسی میزان اهمیت عواملی نظیر ملیت، قومیت و دین میپردازد. مقاله در پایان با تأکید بر ناهمگونی هویتی مسلمانان نسل اول به این نیجه می رسد که هر سه مولفه ملیت، قومیت و دین در هویت بخشی به مسلمانان نسل اول دارای اهمیت بوده و در شکل گیری هویتهای خطی و یا چندگانه در میان آنها تاثیر گذار بوده است اما در این میان نقش دین به عنون عاملی فراتر از هویت مطرح شده است. این مقاله همچنین به این نتیجه می رسد که علیرغم تمایل مسلمانان نسل اول برای ابراز تعلق به هویت اسکاتلندی (و بریتانیایی) در کنار هویت های دینی و قومی خود، برداشت و احساس غالبی در میان آنها وجود دارد که این اظهار تعلق از سوی شهروندان بومی اسکاتلند چندان پذیرفته نیست. این احساس عدم پذیرش می تواند فرایند همگرایی مسلمانان را بسیار دشوارتر سازد.
Nowadays، speaking of a same identity or a homogenous pattern of social identity for all Muslims living in western countries such as Britain or Scotland is so difficult and impossible because Muslims like other minority groups and even like any members of majority groups construct multiple or hyphenated social identities drawing on different factors such as religion، ethnicity and nationality. The importance of each of these factors is different in Muslims’ social identities and therefore their sense of belonging to ethnic، national and/or religious identities vary in strength، nature and meaning. In most studies little attention has been paid to unpack this diversity and heterogeneity. With regard to the necessity of examining the importance of different factors on Muslims’ social identities، this paper، drawing on empirical data and qualitative interviews assesses different meaning and importance of nationality، ethnicity and religion on first generation Muslims’ social identities in Scotland. The findings presented in this paper can contribute to the better and in-depth understanding of different Muslims’ social identities in Scotland and Britain.
خلاصه ماشینی:
,1999: 836; Hopkins 2007, 2008: 121; Kidd and Jamieson 2011: 65) از سوی دیگر گفته می شود اگرچه اغلب مسلمانان به هویت های دینی ، قومی و ملی خود ابراز تعلق می کنند اما میزان اهمیت هرکدام از این هویت ها در نظر آن ها بر اساس عوامل مختلف می تواند متفاوت باشد.
(٢٨٤ :٢٠٠٦ ,Siddiqui) از نظر کشور محل تولد، 1-Identity markers حدود نیمی از جمعیت مسلمان در داخل بریتانیا متولد شده اند ( Scottish Government ١٤ :٢٠٠٥) که در این مقاله به عنوان نسل دوم شناخته می شوند و نیمی دیگر در کشورهای مبدأ خود متولد شدند و به عنوان مسلمانان نسل اول قلمداد می شوند که تمرکز این مقاله نیز بر این بخش از مسلمانان است .
بر اساس اهمیت تفاوت نسلی در شکل گیری هویت های اجتماعی گروههای اقلیت Ballard, 1994: 33; Phinney, 2003: 63; Ramakrishnan, 2004: 397; Modood, ) ٣٥٥ :٢٠١٤ Pfeffer ;٢٥ :٢٠١٠ ,Maxwell ;٣٥ :٢٠٠٧) این تحقیق ١٦ مصاحبه با مسلمانان نسل اول و ٢٧ مصاحبه با مسلمانان نسل دوم انجام داده است .
در مثال دیگری حارب که صاحب دو سوپر مارکت در شهر 2- Civic identity markers استرلینگ بود و مدت ٢٢ سال در آنجا زندگی می کرد و پیش تر در مصاحبه خود را یک پاکستانی -اسکاتلندی معرفی کرده بود اظهار داشت که پس از مهاجرت به اسکاتلند، این کشور به «خانه جدید» وی تبدیل شده است و او به دلیل اقامت در این کشور احساس تعلق به هویت اسکاتلندی می کند: «من در پاکستان متولد شدم اما پس از آمدن و زندگی در اینجا {اسکاتلند} حالا من یک اسکاتلندی هستم .