خلاصه ماشینی:
به طور کلی زمینههای فکری و اجتماعی و ویژگیهای شخصیتی آن شهید بزرگوار را میتوان این چنین برشمرد: 1-پی بردن به ارزش والای تقوی و تلاش در راه تقویت آن *به نظر استاد مطهری،اجتماعی بودن در متن خلقت و آفرینش انسان پیریزی شده است،لذا زندگی اجتماعی انسان امری طبیعی است،نه صرفا قراردادی و انتخابی یا اضطراری و تحمیلی.
3-نظریه سوم که مورد توجه و نظر اسلام نیز هست هم جامعه و فرد را هر دو را اصالت داده که افراد در جامعه حل نمیشوند ولی هویت جدیدی در جامعه پیدا میکنند که همان هویت جامعه است و با آنچه که فرد در تنهایی و جدا از جامعه دارد متفاوت است.
نظریه دورانی:مروجان این نظریه تاریخ را به طور دائم تکرار میدانند و معتقدند که تحولات تاریخی حالت دوری دارند یعنی تمدن یا جامعهای متولد میشود دوران رشد و نمو را میگذراند و سپس به پیری و فرتوتی میرسد و از بین میرود و بعد جوامع دیگر بوجود میآیند و همین سرنوشت را تکرار میکنند»(3) استاد مطهری میگوید:جوامع همیشه یک حرکت دوری را طی میکنند و از یک مبدایی شروع میشوند جبرا یک قوس صعودی و سپس مسیر انحطاط را میپیمایند پس حرکت تاریخ یک حرکت دوری است.
نتیجهگیری: استاد شهید مرتضی مطهری در میان اندیشه گران مسلمان معاصر جایگاه ویژهای دارد آن اسلامشناس برجسته با اشراف و احاطه خاصی که بر شریعت مقدس اسلام داشت،توانست مسایل اجتماعی و فرهنگی را به گونهای شایسته تبیین کند و بسیاری از معضلات جامعه بویژه نسل جوان را مورد کاوش قرار دهد.