چکیده:
کتاب پند پیران یکی از متون عرفانی قرن پنجم هجری است که بسیاری از حکایات کهن را در موضوعات مختلف در خود جای داده است . یکی از موضوعاتی که در این کتاب بدان پرداخته شده حکایات زنان زاهد و عابد است که یکی از بابهای این کتاب با عنوان زهدالنساء را به خود اختصاص داده است و در بابهای دیگر این کتاب نیز حکایاتی در مورد زنان در موضوعات مختلف ذکر شده است . با توجه به اینکه منابع اصلی این حکایات مشخص نبوده و خود نویسنده کتاب نیز به آنها اشاره نکرده ، برآنیم تا با کاوش در منابع عربی ریشه های اصلی این حکایات را بیابیم . در این نوشتار به صورت موردی ١٠ حکایت مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت ، بر اساس یافته های پژوهش این ١٠ حکایت در منابع عربی و در برخی منابع ایرانی نقل شده اند، که برخی از این حکایات به صورت کامل و برخی دیگر نیز با حذف و تغییر نقل شده اند. همچنین نویسنده کتاب در نقل و شرح حکایات کتاب خود از احادیث ، روایات و اقوال بزرگان دینی تاثیر پذیرفته و به شیوه ای داستانی و روایی آنها را توضیح داده است .
خلاصه ماشینی:
"در منابع عربی پیش از پند پیران تنها در کتاب المجالس الوعظیة فیشرح أحادیث خیر البریة صلی الله علیه وآله وسلم من صحیح الإمام البخاری از زبان کنیز رابعه آمده است : کانت رابعة تصلی اللیل کله ، فإذا طلع الفجر هجعت هجعة حتی یسفر الفجر، فکنت أسمعها تقول : یا نفس کم تنامین ، وإلی کم تقومین ...
این حکایت در منابع عربی پیش از پند پیران به صورت کامل نقل شده است : قال بشار بن غالب النجرانی : رأیت رابعة العدویة فی النوم ، وکنت کثیر الدعاء لها، فقالت : یا بشار بن غالب ، رأیت هدایاک تأتینا علی أطباق من نور...
این حکایت در منابع عربی پیش از پند پیران اینگونه نقل شده است : قال رسول الله صلی الله تعالی علیه وآله وسلم : سیدة نساء أهل الجنة مریم بنت عمران ، ثم فاطمة ، ثم خدیجة ، ثم آسیة امرأة فرعون ...
در برخی منابع عربی پیش از پند پیران به کسانی که پیامبر در بهشت با آنها ازدواج میکند اشاره شده که نام آسیه بنت مزاحم و مریم بنت عمران آمده است : ویقال هذا وعد من الله تعالی للنبی صلی الله علیه وآله وسلم بأن یزوجه فی الجنة بالثیب والثیب هی آسیة امرأة فرعون والبکر هی مریم أم عیسی علیه السلام ..."