چکیده:
به دنبال وفات سعد زغلول ، یکی از رهبران ملیگرای مصر در ١٩٢٧م ، هواداران حزبیاش یادداشت های بسیاری دربارة او منتشر کردند. یکی از مهم ترین این آثار، کتاب سعد زغلول بود که به قلم محمود عباس عقاد در ١٩٣٦م ، نوشته شد. در سال های ١٩٣٩و ١٩٤١م ، عبدالرحمن رافعی، هوادار حزب وطنی زندگینامه های مفصلی از دو رهبر دیگر ملیگرای مصر، مصطفی کامل و محمد فرید منتشر کرد. اگر چه این آثار تاریخ نگارانه در سال های مختلفی نوشته شدند، یک ویژگی مشترکی داشتند و آن ترسیم تصویری آرمانی از رهبران ناسیونالیست مصر بود. در این مقاله چگونگی و چرایی این نوع تصویرسازی در پرتو فضای تاریخی مصر در این دوره بررسی میشود. روش این تحقیق ، بر حسب شاخصه های تاریخ نگاری، فهم روابط مولفه های متون مورد بررسی با نویسندگان و بافت کلان سیاسی-فرهنگی مصر در بازة زمانی مورد نظر است . نتیجه نشان داد در فاصله ١٩٥٢-١٩١٩م ، رقابت های احزاب مصر در حوزة تاریخ نگاری، به ویژه تولید زندگینامه رهبران ملی بروز یافت . هر یک از این احزاب ، تلاش کردند رهبر حزب خود را به عنوان موسس جنبش ناسیونالیسم به تصویر بکشند و رهبران دیگر را در حاشیه حوادث نشان دهند.
Following thedeath of Saad Zaghloul، one of the nationalist leaders of Egyptin ،hisparty supporter sprintedmany notesa bout him. One of themost important of these works wasthebook Saad Zaghloul writtenby Mahmoud Abbas Aqqādin 1936. In 1939 and 1941، Abdal- Rahmanal- Rafi published two detailed biography about Mustafa Kameland Mohammad Farid، the other nationalist leaders of Egypt. Showing an ideal image of Egypt's national leaders is the common feature of above-mentioned historiographicworks،althoughtheywerewrittenindifferentyears. This article is to study the quality and the reasons of such imaging through the historical space of Egypt during this period. On the basis ofhistoriographicspecifications،exploringandunderstandingthe relationsbetweenthecomponentsoftexts،authorsandpolitical - cultural context of Egypt in this time is very important. The results show that the competition of Egyptian parties inthe field of historiography، especially the biographies of their national leaders، had accelerated during the period between 1919 up to 1952. Each of these parties tried to introduce their own leaders as the pounder of Nationalist Movement and to push the leaders of their competitor parties to the margins.
خلاصه ماشینی:
"کتاب سعد زغلول زعیم الثورة اثر عباس محمود عقاد و نیز کتاب مصطفی کامل ، باعث الحرکۀ الوطنیۀ به قلم عبدالرحمن رافعی، بر حسب اهمیت مورخان و ماندگاری و تأثیرگذاری آنها در فضای حزبی و حوزة تاریخ نگاری معاصر مصر انتخاب شده اند.
به دلیل درهم تنیدگی بسیار پیش فهم ها و انتظارات مورخان (عقاد و رافعی)، دو متن مورد بررسی (کتاب های سعد زغلول و مصطفی کامل ) و نیز، بافت متنی (دیگر متون تاریخ نگارانۀ حزبی) با فضای تحولات سیاسی و حزبی مصر، بافت کلان سیاسی- فرهنگی این مقاله ، به شرح حوادث و اندیشه های ناسیونالیستی و حزبی مصر در این دوره اختصاص مییابد.
عباس عقاد نیز، در مقام عضو سابق حزب وفد، به قرارداد ١٩٣٦و طعن بیکفایتی تمام رهبران مصر که پیش تر ذکر آن رفت ، واکنش نشان داد، اما به دلیل تعلق خاطر او به گذشتۀ این حزب ، هواداری سرسخت او از بنیان گذار آن و اختلافش با مصطفی نحاس و ناخشنودیاش از وی، سخن از این قرارداد و تحلیل آن را به کناری نهاد و تنها در دفاع از سعد زغلول و نهضت انقلابی او در ١٩١٩ قلم فرسایی کرد.
عقاد با تأکید بر اینکه قرارداد ١٩٣٦ امنیت خروج انگلیسیها و الغای امتیازات پیش از این سال را برای مصر به ارمغان آورد، آن را برجسته کرد، اما با این جملات به نقد و حاشیه رانی مصطفی نحاس پرداخت : «تنها پیشوایی همچون زغلول بود که هیچ گاه یک قرارداد ناقص را امضا نمیکرد و به استقلال کامل مصر، مسئلۀ سودان و نیز وحدت وفد و ملت حریص بود."