چکیده:
به منظور بررسی روند تغییرات و تفاوت ابعاد خودکارامدی (هیجانی ، اجتماعی ، تحصیلی و جسمانی ) و اضطراب در سه گروه سنی مختلف دختران کار و عادی ، پژوهشی توصیفی از نوع مقطعی صورت پذیرفته است . ١١١ کودک و نوجوان کار ١٧-٩ ساله به صورت نمونه گیری در دسترس و ١٢٤ دانش آموز دختر از سه دوره تحصیلی مختلف به صورت تصادفی ساده انتخاب ، و بررسی شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه های خودکارامدی کودکان ، خودکارامدی جسمانی و سیاهه اضطراب حالت ـ صفت بوده است . داده ها با استفاده از آمار توصیفی و تحلیل واریانس بین آزمودنی تحلیل شد. یافته ها نشان داد که در هر سه گروه سنی ، اضطراب حالت ـ صفت دختران کار به طور معناداری از دختران عادی بیشتر است درحالی که خودکارامدی و ابعاد آن در دختران عادی به طور معناداری از دختران کار بیشتر است . با افزایش سن در دختران عادی اضطراب حالت و اضطراب صفت افزایش مییابد، درحالی که در مورد دختران کار با افزایش سن از دوره سنی ١١-٩ به دوره سنی ١٤-١٢ سال افزایش اضطراب حالت ، و با افزایش سن تا دوره سنی ١٧-١٥ سال کاهش اضطراب حالت وجود دارد و با افزایش سن در دختران کار، اضطراب صفت افزایش مییابد. هم چنین با افزایش سن ، میزان خودکارامدی تحصیلی (بجز در دختران کار ١٧- ١٥ ساله )، و خودکارامدی اجتماعی و هیجانی در هر دو گروه کاهش ، و خودکارامدی جسمانی در دختران کار تا حدی افزایش ، و در دختران عادی کاهش مییابد. بنابراین ، خودکارامدی
خلاصه ماشینی:
در واقع ، بروز آسیبها و صدمات روانی نظیر اضطراب و افسردگی بین کودکان کار و خیابانی در پژوهشهای مختلف گزارش شده است (قاسم زاده ، ١٣٨٢؛ اپتکار، 1 - Working & street children 2 - Child labour ٢٠٠٤؛ باطمان قلیژ، ٢٠٠٦؛ کید و کرول ، ٢٠٠٧ به نقل افشانی ، عسکری ندوشن ، حیدری و نوریان نجف آبادی ، ١٣٩١؛ د بنیتز، ٢٠١١).
با توجه به ادبیات تحقیق مورد مطالعه قرار گرفته ، که بخشی از آن به طور مختصر ذکر شد، به نظر می رسد که ضعف در حیطه های مختلف خودکارامدی و احساس ناتوانی در کنار آمدن یا مقابله با وقایع و اوضاع چالش برانگیز از جمله عواملی است که در تبیین بروز و تداوم اضطراب کودکان و نوجوانان مؤثر است و قاعدتا این مسئله برای کودکان کار و بویژه دختران نمود بیشتری مییابد که به دلیل وضع خاص زندگی ، آسیب پذیری بیشتری دارند؛ به همین سبب و به منظور بررسی روند تغییرات متغیرهای ابعاد خودکارامدی (خودکارامدی تحصیلی ، اجتماعی ، هیجانی و جسمانی )، و اضطراب در دو گروه دختران کار (٢) و عادی ، بررسی سه دوره سنی ١١-٩ ، ١٤-١٢ و ١٧-١٥ سال در نظر گرفته شد تا هم دوران کودکی و هم دوران نوجوانی را پوشش دهد.
بررسی نتایج یافته های این پژوهش درباره روند تغییرات خودکارامدی و هر یک از ابعاد آن در سه گروه سنی دختران کار و عادی نیز نشان میدهد که با افزایش سن ، میزان خودکارامدی و ابعاد تحصیلی (بجز دوره سنی ١٧ ـ ١٥ ساله دختران کار)، اجتماعی و هیجانی آن در هر دو گروه کاهش مییابد.