چکیده:
ایجاد ارتباط میان بخش های دانشگاهی و صنعتی از مهم ترین موضوعات سیاست گذاری نوآوری در چارچوب نظام ملی نوآوری در کشورهای مختلف توسعه یافته و در حال توسعه است و نقش دانشگاه ها در مدیریت و برنامه ریزی کشورها در حال تغییر است. هدف اصلی دانشگاه های نسل اول بر آموزش مستقیم بنا شده است، دانشگاه های نسل دوم (در حال حاضر) برمبنای آموزش مبتنی بر پژوهش و آموزش برای انجام پژوهش تغییر یافته اند. در نسل سوم دانشگاه ها، هم زمان با آموزش نیروی انسانی برای تولید علم و توسعه فناوری در حل مسائل و مشکلات رایج، تولید کار و ثروت آفرینی نیز در اهداف و برنامه هایشان قرار خواهد گرفت. در نسل چهارم دانشگاه ها اضافه بر وظایف نسل سوم باید به سمت تربیت خلاق و نوآور و خلاقیت و نوآوری حرکت کنند. برنامه های آموزش مهندسی در اوایل قرن بیستم میلادی بیشتر تجربه ها و مهارت های عملی را به دانشجویان عرضه می کردند، ولی با پیشرفت های علمی و گسترش دانش فنی و ابداع روش های تحلیلی و محاسباتی و با به کارگیری ابزار های دقیق و سریع محاسباتی، آموزش مهندسی به سمت علوم مهندسی گرایش پیدا کرد. از دهه 1990 تغییراتی در آموزش مهندسی در دنیا در مسیر بهینه سازی فرایند ها و کاهش هزینه های تولید رخ داده است. با پیشرفت علم و فناوری و جهانی شدن آموزش مهندسی، ضرورت بازنگری مستمر در اهداف، ساختارها و روش های نوین نظام آموزش مهندسی متناسب با نیازهای کشور در همراهی با تحولات جهانی بیش از پیش احساس می شود. این مقاله در ابتدا به بررسی تعاریف، وضعیت و جایگاه جهانی ایران در فناوری پرداخته و سپس دروس مورد نیاز برای تربیت نیروی انسانی در توسعه فناوری در کشور بررسی و با مطالعه و بازبینی برنامه های درسی دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد در پنج رشته مهندسی منتخب و موثرتر به عنوان مطالعه موردی و نمونه، شامل مهندسی مکانیک، مهندسی برق، مهندسی صنایع، مهندسی شیمی و مهندسی پلیمر، برای توانمندسازی دانشجویان مهندسی کمبود های موجود بررسی می شود. در مرحله بعد، رشته های کارشناسی و کارشناسی ارشد و بین رشته ای با ارتباط بیشتر با فناوری مطالعه می شوند. سپس راه های تقویت ارتباط موثرتر صنعت با دانشگاه برای آموزش مفیدتر و موثرتر فناوری در رشته های مهندسی بررسی و در پایان نیز به افزایش توانایی اعضای هیات علمی در توسعه فناوری پرداخته می شود.
Creating linkages between academic and industrial sectors is one of the most important concerns in innovative policy-making within the framework of national innovation system in different developed and developing countries and the role of universities in management and planning of the countries is changing.The first generation universities’ main objective was established based on direct instruction. The objective of second generation universities (currently) is changed to research-based education and training for performing research. In the third generation universities، along with training of human resources to create science and develop technology in order to resolve common issues and problems، entrepreneurship and wealth creation will be also included in their aims and plans. In addition to the duties of the third generation universities، the fourth generation universities should move toward creative and innovative education and creativity and innovation. In the early twentieth century، engineering education programs mostly had provided students with practical skills and experiences. But with advances in science and development in technical knowledge and creation of analytical and computational methods and the employment of fast and accurate computational tools، engineering education has tend toward engineering sciences. Since the 1990s، some changes on the path of optimizing the processes and reducing production costs have been occurred. Since the advancement of science and technology and globalization of engineering education، correspond with international developments، the continuous revision of objectives، structures and modern methods of engineering education system tailored to the needs of the country، more and more has become a matter of necessity. First، the paper discusses the definitions and status and global standing of Iran in the area of technology. Subsequently، it reviews the required courses in order to train human resources for technology development in the country. Afterward، by studying and reviewing the undergraduate and postgraduate programs curricula in five selected and more effective engineering majors including Mechanical Engineering، Electrical Engineering، Industrial Engineering، Chemical Engineering and Polymer Engineering as a case study and sample and to empower engineering students، the current shortcomings will be discussed.The next part studies the undergraduate، graduate and interdisciplinary majors which are more related to the area of technology. Afterward، the paper discusses the more effective options to amplify the linkages between university and industrial sectors in order to enrich the technology training in the engineering majors. At last، boosting the ability of faculty members in the development of technology will be discussed.
خلاصه ماشینی:
"برای تحقق اقتصاد مقاومتی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری سی برنامه عملیاتی در نظر دارد که برنامههای متناظر با سیاست «ارتقای کیفیت دورههای آموزشی با تکیه بر دو بعد روزامدی علمی و مهارتآموزی» عبارتاند از [9]: 1- تمهید شرایط لازم برای تحول دانشگاههای کارآفرین Massachusetts Institute of Technology (MIT) Conceive, Design, Implement, Operate (CDIO) 2- رقابتی کردن دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی در ارائه دورهها و مطالب با کاربرد بیشتر 3- توسعه دورههای دوگرایشی و میانرشتهای 4- بازنگری سر فصل دروس با هدف روزامد کردن علمی آموزشها و افزایش مهارتآموزی برمبنای نیاز بازار 5- ارتقای دورههای کارآموزی به کارورزی 1 و ایجاد دورههای Coop بنابراین در این مقاله ابتدا فناوری، مهندسی، ارتباط بین فناوری و مهندسی و جایگاه ایران در فناوری دنیا بررسی شده و سپس به دروس مورد نیاز برای توسعه فناوری در آموزش مهندسی پرداخته میشود و با مطالعه برنامههای درسی کارشناسی و کارشناسی ارشد پنج رشته مهندسی برق، مکانیک، پلیمر، شیمی و صنایع، دروس مورد نیاز برای توانمندسازی دانشجویان مهندسی، جهت توسعه فناوری در دانشگاه ارائه میشود و در مرحله بعد، توسعه رشتههای کارشناسی و کارشناسی ارشد مرتبط با فناوری و نیز رشتههای بینرشتهای مطالعه و بررسی شده و سپس ارتباط مؤثرتر صنعت با دانشگاه در آموزش مهندسی بررسی میشود و در نهایت نیز به افزایش توانایی اعضای هیأت علمی در توسعه فناوری پرداخته میشود.
برمبنای این مطالعات علاوه بر آشنایی با علوم و فنون نوین در رشته تخصصی و نیز داشتن دانش و استدلال فنی، تدریس منظم فناوری از طریق دروس دانشگاهی در رشتههای فنی و مهندسی ضروری بوده و اهم محورهای اصلی دروس عبارتاند از: - اعمال اصول اقتصادی، قابلیت اطمینان، طول عمر و دوام در طراحی - نیازسنجی، اصول و فنون مذاکره - آشنایی با انواع ثبت اختراع و مراحل آن - آشنایی با اصول استاندارد و اعمال ضوابط مربوطه در طراحی - آشنایی با انواع عقود، مباحث مالی، اقتصاد مهندسی، اصول مدیریت و مدیریت پروژه همچنین در برنامههای فعلی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، تجاریسازی علم و تولیدات علمی بهجای تجاریسازی آموزشی مد نظر قرار گرفته و از راههای رسیدن به این هدف، افزودن درسهای مرتبط با تجاریسازی علم و فناوری و کارآفرینی، به درسهای اختیاری رشتههای دانشگاهی ذکر شده است[8]."