چکیده:
هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی خانواده درمانی شناختی- رفتاری بر تعارضات زناشویی و رضایت جنسی در زوجین مراجعهکننده به مراکز روانشناختی شهر شوشتر است. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیشآزمون، پسآزمون، پیگیری و گروه گواه بود. نمونه تحقیق شامل 30 زوج بوده است که از لحاظ سن، وضعیت فرهنگی اقتصادی، طول مدت ازدواج، عدم ابتلاء به بیماریهای حاد جسمانی و روانی و سایر متغیرهای مورد نظر در پژوهش نسبتا همگون بودند. سپس این افراد بهطور تصادفی به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند. جهت جمعآوری دادهها از پرسشنامه تعارضات زناشویی (MCQ) و پرسشنامه رضایت جنسی (SSQ) استفاده شد. پس از گزینش تصادفی گروهها از گروه آزمایش و گواه، پیشآزمون به عمل آمد. سپس بر روی گروه آزمایش مداخله خانواده درمانی شناختی- رفتاری (داتیلیو اپستین، 2003) در 8 جلسه 90 دقیقهای اجرا گردید اما در مورد گروه گواه مداخلهای اعمال نگردید. پس از پایان برنامه آموزشی از هر دو گروه پسآزمون گرفته شد. سپس بعد از یک ماه، پیگیری به عمل آمد. برای تحلیل دادهها از روش تحلیل کواریانس چند متغییری (مانکوا) استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل دادهها نشان داد، خانواده درمانی شناختی- رفتاری بر تعارضات زناشویی و رضایت جنسی گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه تاثیر داشته است و این تاثیر بعد از یک ماه پیگیری نیز پایدار بود. میتوان با اصلاح تحریفهای شناختی زوجها و ارتقای سطح رضایت جنسی و آموزش سبکهای مناسب حل تعارض به آنها علاوه بر کمک به حل تعارضاتشان باعث افزایش رضایت جنسی و استحکام بنیان خانواده نیز شد.
خلاصه ماشینی:
نتایج حاصل از تحلیل دادهها نشان داد، خانواده درمانی شناختی- رفتاری بر تعارضات زناشویی و رضایت جنسی گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه تأثیر داشته است و این تأثیر بعد از یک ماه پیگیری نیز پایدار بود.
او عقیده دارد زوجهایی متعارض در روابط خود، دارای انواعی از خطاهای شناختی مثل استدلال احساسی، استدلال انتخابی، بزرگنمایی رفتار بد همسر، تحریک گفتار و اعمال همسر هستند (جلوخانیان و خادمی، 2013 و ماچی ، 2005) نیز پنج دسته از شناختهایی را که در عدم سازگاری زناشویی نقش دارند توصیف کرده است: توجه انتخابی (شامل برداشت خاص هر زوج از اتفاقات)؛ اسناد (توضیح هر زوج درباره اتفاق)؛ انتظارات (پیشبینی هریک از زوجها در خصوص اتفاقات خاصی که در آینده رخ خواهد داد)؛ فرضیات (باورهای اساسی که هر زوج در مورد ماهیت کلمات و ارتباط بین وقایع و ویژگیهای یک رابطه صمیمی حفظ میکند)؛ و معیارها (باورهای هر زوج در مورد تفکرات یا رابطهای که همسرش باید داشته باشد).
با توجه به تحقیقهای انجام شده و تأثیر انکار ناپذیر مشکلات جنسی در زندگی زناشویی و تعارضات زناشویی و نیز جایگاه شناخت در درمان مشکلات جنسی از سوی دیگر، هدف از این مطالعه، تعیین اثربخشی خانواده درمانی شناختی- رفتاری بر کاهش تعارضات زناشویی و افزایش رضایت جنسی زوجین شهر شوشتر بوده است.
بنابراین خانواده درمانی شناختی– رفتاری در این پژوهش باعث کاهش تعارضات زناشویی زوجین گردیده است.
در کل با توجه به نتایج فرضیهها میتوان گزارش نمود که آموزش خانواده درمانی شناختی- رفتاری موجب کاهش تعارضات زناشویی و افزایش رضایت جنسی زوجین شده است.
Journal Knowledge & Research in Applied Psychology, 13 (2), 10-19.
Journal of Sex & Marital Therapy, 31, 409-424.