چکیده:
عالمان غربی معمولا ترتیب غیر خطی آیات را نشانی ازعدم انسجام و گسستگی متن قرآن دانسته اند؛ با این حال ، به نظر می رسد طرح پرسش انسجام و دیگر مفاهیم مرتبط با آن همواره یکی از ویژگیهای مهم متن قرآنی ، یعنی «غیر خطی بودن » را از نظر پنهان داشته است . نگارنده بر این اعتقاد است که برای آشکار ساختن این ویژگی ، آیات باید در رابطه با خداوندی در نظر آورده شوند که خود را در زبان همچون گوینده ای که کلامش آغاز و پایانی دارد، آشکار نمی سازد. خالق چون بشر سخن نمی گوید. قرآن در این مطالعه به منزلة متنی غیر خطی و بی زمان در نظر گرفته می شود که ماهیت الهی خود را از طریق در هم شکستن مداوم بافت زمانی ـ مکانی و گذر از زبان خطی آشکار می سازد.
خلاصه ماشینی:
قرآن و گذر از نظم خطی : یک بررسی زبان شناختی عامر قیطوری عضو هیئت علمی دانشگاه رازی چکیده عالمان غربی معمولا ترتیب غیر خطی آیات را نشانی ازعدم انسجام و گسستگی متن قرآن دانسته اند؛ با این حال ، به نظر می رسد طرح پرسش انسجام و دیگر مفاهیم مرتبط با آن همواره یکی از ویژگیهای مهم متن قرآنی ، یعنی «غیر خطی بودن » را از نظر پنهان داشته است .
پرسش مهم در اینجا این است که "چرا متن ، در نظر خواننده ای که انتظار دارد هر موضوع را به طور پیوسته و بی هیچ وقفه ای تا انتها بخواند، این گونه گسسته می نماید؟" عالمان غربی که تلاش خود را صرف مطالعة علوم قرآنی داشته اند، این نوع گسستگی را حاکی از عدم انسجام قرآن دانسته اند.
این مطالعه که شاید گامی باشد برای توجیه ضرورت و امکان ایجاد تمایزی زبان شناختی میان وحی و دیگر متون ، با دو گزارة اصلی کار خود را آغاز می کند: نخست اینکه آنچه تاکنون متفکران مسلمان و غربی با عنوان گسستگی و عدم انسجام می شناخته اند، ماهیت غیر خطی قرآن را از نظر دور داشته است .
چنانچه بتوان به طور اقناع کننده ای نشان داد که رابطه ای میان گسستگی یا گذر از نظم خطی و خدایی بودن قرآن وجود دارد و خدای آزاد از قید زمان و مکان خود را در زبان این گونه نمایان می سازد، پرسش از انسجام ، دست کم با توسل به مسئلة نظم خطی منتفی است ؛ زیرا آنچه تاکنون به عنوان عامل گسستگی متن معرفی شده ـ چنانکه خواهیم دید ـ یکی از مهمترین ویژگیهای ساختاری قرآن است که شاید بتواند به مثابه یکی از عوامل انسجام مورد بررسی واقع شود.