چکیده:
کشاورزی یکی از بخش های مهم اقتصادی است که در طول تاریخ نقش مهمی در رشد و توسـعه ملـل مختلف ایفا کرده است . در این راستا دستیابی به توسعه کشاورزی، نیازمند برنامه ریزی اصولی، دقیـق و کارآمد است و ایـن مهـم جـز بـا شـناخت جـامع و آگـاهی دقیـق از امکانـات ، فرصـت هـا، تـوان هـا و محدودیت هایی که در راه رسیدن به وضع مطلوب با آن مواجه هسـتیم ، محقـق نخواهـد شـد. از اینـرو پژوهش حاضر با هدف شناسایی و سطح بندی کشاورزی شهرستان های استان خوزستان صـورت گرفتـه است . در این پژوهش با استفاده از روش آنالیز اسکالوگرام و بهره گیـری از ٣٥ شـاخص توسـعه ، میـزان توسعه ی کشاورزی در شهرستان های استان خوزستان مورد ارزیابی قرار گرفت . نتایج نشان میدهد کـه اختلاف و شکاف زیادی بین شهرستان های استان از نظر توسعه ی کشاورزی وجـود دارد، بـه طـوریکـه اهواز و دزفول در بالاترین رتبه ها و هندیجان و امیدیه هر دو در پایین ترین رتبه از توسـعه ی کشـاورزی قرار دارند. در پایان با استفاده از نرم افزار سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) سطح بندی شهرستان هـای استان جهت تحلیل فضایی وضعیت توسعه کشاورزی و ساماندهی آن ، در سطح استان نمایش داده شده و جایگاه هر یک از شهرستان های استان در توسعه ی کشاورزی و برنامه های توسعه ای بخش کشـاورزی مشخص گردیده است .
The objective of this paper is to determine and rank townships in Khuzestan province in terms of agricultural development. For this purpose, Scalogram analysis method and 35 development indicators were utilized. The results showed that there was a large gap among province townships from viewpoint of agricultural development. In this regard, Ahvaz and Dezful were in the highest and Hendijan and Omidieh were in the lowest place. In addition, by using Geographic Information System (GIS) software, ranking of province townships for spatial analysis of agricultural development situation, has been shown
خلاصه ماشینی:
"آب فراوان رودهای استان که اکثرا جزء پرآب ترین رودهای ایران هستند، همچنین ساختار جلگه ای استان ، سبب به وجود آمدن موقعیت جغرافیایی خاصی شده و قابلیت بالقوه ی کشاورزی فراوانـی در آن ایجاد کرده است که میتوان با شناسایی مناطق محـروم از نظـر توسـعه کشـاورزی و هـدایت و برنامه ریزی در جهت افزایش سطح زیر کشت ، استفاده مناسب از ابزار و ماشین ها و نهادهـای نـوین کشاورزی، جذب نیروی جوان و متخصص ، گرایش به کشاورزی و بـه حـداکثر رسـاندن اسـتفاده از منابع در راستای افزایش بهره وری و همسویی و همـاهنگی بخـش کشـاورزی بـا دیگـر بخـش هـای اقتصادی، فرآیند توسعه ای متوازن در منطقه را فراهم کرد.
از آنجـا کـه در هـر شـرایطی توسـعه ی بخش کشاورزی پیش شرط توسعه ی اقتصادی کشور است و تا زمانی که موانع توسعه ی ایـن بخـش برطرف نشود، سایر بخـش هـا نیـز بـه شـکوفایی، رشـد و توسـعه دسـت نخواهنـد یافت (صـامتی و فرامرزپور، ١٣٨٣)؛ از اینرو پژوهش حاضر نخست با هدف تحلیل شاخص های توسـعه کشـاورزی در شهرستان های استان خوزستان و سطح بنـدی هـر کـدام از آنهـا صـورت گرفتـه اسـت و سـپس بـا شناسایی مناطق محروم از نظر توسعه کشاورزی، در پی آن است که با ارائه ی راهکارهـای زمـانی و مکانی بستری مناسب برای توسعه کشاورزی در سطح منطقه فراهم آورد.
با توجه به اینکه تمامی این شهرستان ها در سطح بسیار ضعیفی از توسعه ی کشاورزی قرار دارنـد و در اغلـب شـاخص هـا در وضـعیت نامناسـبی هسـتند؛ لـذا شـناخت توانمنـدیهـا و قابلیـت هـای جغرافیایی- طبیعی ایـن شهرسـتان هـا و سـرمایه گـذاری بـه منظـور کشـف اسـتعدادهای نهفتـه و پتانسیل های واقعی آنها در بخش کشاورزی امری ضـروری اسـت ."