چکیده:
از جمله سیاست هایی که به منظور حفاظت از محیط زیست در حـوزه ی اقتصـاد مـورد توجـه قـرار گرفته است ، مالیات بر آلودگی میباشد. در همین راستا این مطالعه با هدف تحلیل آثار اقتصـادی و زیست محیطی دریافت مالیات بر آلودگی ناشی از سوخت و فرآیند تولید در ایران انجام شـد. بـرای این منظور الگوی تعادل عمومی مبتنی بر ماتریس حسابداری اجتماعی ١٣٧٨ و داده های مربوط به سطح انتشار آلاینده های منتخب سال ١٣٨٨ مورد استفاده قرار گرفت . آلاینده های منتخـب شـامل دیاکسـیدکربن ، متـان ، اکسـیددینتیـروژن ، مونوکسـیدکربن ، اکسـیدنیتروژن و دیاکسیدسـولفور میباشد. مقدار مالیات معادل با زیان آلودگی برآورد شده بانک جهانی(٢٠٠٤) در نظـر گرفتـه شـد. یافته های مطالعه نشان داد که دریافت مالیات بر آلودگی ناشی از سـوخت و تولیـد موجـب افـزایش سطح تولید خدمات و برخی از بخش های کشاورزی مـیگـردد؛ درحـالیکـه تولیـد در بخـش هـای صنعتی و انرژی کاهش مییابد. همچنین مشخص گردید که در بالاترین سطح ، دریافت مالیـات بـر آلودگی از آلاینده های منتشر شده از مصرف سوخت و تولید، تولید ناخالص داخلـی را کمتـر از ١/٥ درصد و مصرف خانوارها را حدود ٢/٥ درصد کاهش میدهد. درحالیکه انتشار آلاینـده هـا ٣/٣-٢/٥ درصد کاهش مییابد.
Emission tax is of environment protecting policies in economy context. This study also was conducted while aiming at investigating economic and environmental impacts of emission taxation levied on pollutants emitted from fuel and production process in Iran. To get the objective a computable general equilibrium framework based on the Iranian social accounting matrix of 1999 as well as emission data for 2009 was used. The considered pollutants are CO2, CH4, N2O, CO, NOx and SO2. The pollutants also were taxed based on World Bank (2004) damage cost. The results showed that levying a tax on fuel and production emitted pollutants leads to output expansion in services and some of agricultural sectors while it makes industrial and energy sectors output to fall. It was also found that in the highest taxation level, levying fuel and production based pollution results in reduction of GDP and households consumption by less than 1.5% and 2.5% respectively while it entails pollutants emission reduction by 2.5-3.5%.
خلاصه ماشینی:
"3 Carraro Siniscalco 4 Bohringer and Loschel 5 Kerkhof et al.
در این مطالعه به طور مشخص تأکید بـر روی زیـربخش هـای دارای 1 Devarajan 2 Devarajan and Hossain 3 Gooroochurn and Milner 4 Kumbaro ˘glu 5 Toh and Lin 6 Yilmaz 7 United Nations Development Program آلایندگی بالا خواهد بود.
به این معنی که صادرات بخش هایی کـه در سناریو مالیات بر آلودگی سوخت کاهش نشان میدهـد، در سـناریو مالیـات بـر آلـودگی سـوخت و تولید بر حسب مقدار مطلق افزایش یافته اسـت و ایـن تغییـر در مـورد بخـش هـایی کـه تغییـرات صادرات آنها مثبت میباشد نیز قابل مشاهده است .
هرچند سطح تولید نفت و گاز و فرآورده های آنها در سناریو مالیات بر آلودگی سوخت حد متوسط پایین تـر از سـناریو حـد پـایین است ؛ اما به نظر میرسد که دریافـت مالیـات بیشـتر موجـب کـاهش بیشـتر مصـرف آن و افـزایش صادرات این بخش شده است که درآمد بالاتری را برای دولـت در مقایسـه بـا سـناریو مالیـات حـد پایین به همراه دارد.
هرچند در بالاترین سطح ، مالیات آلودگی(سناریو مالیات بـر آلـودگی ناشـی از سـوخت و تولیـد در سطح متوسط ) کمتر از ١/٥ درصد تولید ناخالص داخلی را کاهش میدهد و این رقم بـرای مصـرف کل نیز ٢/٥ درصـد اسـت ؛ امـا مشـاهده شـد کـه در همـین سـناریو و بـا در نظـر گـرفتن معـادل دیاکسیدکربن بـه عنـوان میـانگین انتشـار دیاکسـیدکربن ، متـان و اکسـیددی نیتـروژن ، انتشـار آلاینده ها ٣/٣-٢/٥ درصد کاهش نشان میدهد."