چکیده:
هدف عمده این تحقیق، بررسی تاثیر تکانههای درآمدهای نفتی، بهرهوری و نرخ رشد حجم پول بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران در چارچوب یک مدل DSGE و با در نظر گرفتن برخی ویژگیهای اقتصاد ایران از قبیل گسترده بودن بخش دولت در اقتصاد، ناکاراییهای سرمایهگذاری دولتی، نیاز به سرمایهگذاری در توسعه زیرساختها و وجود نهاد صندوق توسعه ملی است. یافتههای تحقیق مبتنی بر الگوی چرخه ادوار تجاری حقیقی، نشان میدهد که تکانه درآمدهای نفتی موجب افزایش مصرف، مخارج جاری و عمرانی دولت و کاهش تورم در کوتاهمدت شده است، هرچند که در میانمدت به دلیل انتقال تکانههای نفتی به بخش تقاضا، تورم در اقتصاد با افزایش مواجه میشود. با افزایش درآمدهای نفتی، صندوق توسعه ملی و به تبع آن سهم تسهیلات اعطایی از سوی صندوق به بخش خصوصی با افزایش مواجه میشود که میتواند تولید بخش خصوصی را تقویت کند. همچنین به دلیل ساختار اقتصاد ایران، افزایش درآمدهای نفتی تاثیر کمی بر رشد و گسترش تولید بخش غیرنفتی کشور داشته است. یافتههای تحقیق همچنین نشان میدهد با کاهش ناکارایی سرمایهگذاری دولتی، سرمایهگذاری درآمدهای نفتی میتواند باعث بروز پدیده ازدحام درونی و یا تقویت فعالیت بخش خصوصی شود. تکانههای بهرهوری و پولی نیز نتایجی مطابق انتظارات تئوریک در مدل ایجاد کرده است.
The main objective of this study is to evaluate the impact of oil revenue، productivity and money growth rate shocks on macroeconomic variables، in the context of a DSGE model with the consideration of features such as big size of government activities in the economy، inefficiency of government investment، the need to invest in development of infrastructures، and existence of “National Development Fund” (NDF) to support private sector investment.
The research findings based on RBC model، show that oil revenue shock has increased the consumption، government spending (both current and capital expenditures) and has decreased inflation in short-run; although because the oil shock is transferred to demand side، this situation leads to increase of inflation in medium-term. Our results show that when the oil revenue increases، the resources of NDF and consequently the share of credit granted to private sector will be raised and this can promote private sector production. In addition، because of the structure of Iranian economy، the increase in oil revenue has little effect on growth and development of production in non-oil producing sectors. Furthermore، the research findings show that when the inefficiency of public investments decreases، the investment of oil revenues has more positive effects on private sector production as a crowding-in effect phenomenon. Likewise، each of productivity and monetary shocks in the model has the same results as the theoretical expectations.
خلاصه ماشینی:
"تکانه های تصادفی و مدیریت درآمدهای نفتی در ایران ؛ رویکرد تعادل عمومی تصادفی پویا (DSGE) محمد صیادی *، عباس شاکری **، تیمور محمدی *** و جاوید بهرامی **** تاریخ دریافت : ١٣٩٤/٠٤/٢٤ تاریخ پذیرش : ١٣٩٥/٠٤/٠١ چکیده هدف عمده این تحقیق ، بررســـی تاثیر تکانه های درآمدهای نفتی، بهره وری و نرخ رشـــد حجم پول بر متغیرهای کلان اقتصـــادی ایران در چارچوب یک مدل DSGE و با در نظر گرفتن برخی ویژگیهای اقتصــاد ایران از قبیل گســترده بودن بخش دولت در اقتصــاد، ناکاراییهای ســرمایه گذاری دولتی، نیاز به سرمایه گذاری در توسعه زیرساخت ها و وجود نهاد صندوق توسعه ملی است .
جدول (١)- وضعیت شاخص های توسعه زیرساخت ها در ایران (٢٠١٤) ارزش (١-٧) ررتبه جهانی کیفیت کلی زیرساخت ها ٣/٩٢ 82 کیفیت جاده ها 4/09 63 کیفیت خطوط ریلی 3/36 45 کیفیت بنادر 3/95 80 کیفیت حمل و نقل هوایی ٣/١٩ 122 کیفیت عرضه برق 5/09 68 کیفیت آموزشی 3/48 106 کیفیت نهادهای دولتی 3/32 98 کیفیت نهادهای خصوصی ٣/٤٦ 129 Source: World Economic Forum, 2014 ٣- پیشینه تحقیق هر چند مطالعات گســترده ای در مورد ســیاســت های مالی و روش های تخصــیص درآمدهای حاصل از منابع طبیعی در ادیبات موضوع یافت میشود، اما در این بخش ، برخی از مطالعاتی که از روش های ســیســتمی کلان و به ویژه روش های مختلف تعادل عمومی که اثرات توزیعی بین بخشی درآمدهای نفتی را نیز در نظر میگیرد، مورد بررسی قرار میگیرد."