چکیده:
سیاست خارجی در مقام مهمترین نمود رفتار بین المللی دولت ها همواره عرصه تعامل میان نظریه و عمل بوده است. در این میان، تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از سوی منابع خارجی و داخلی تاکنون در چارچوب الگوهای سنتی تحلیل سیاست خارجی و یا بر مبنای مفروضه هایی اثباتگرایانه و سودمندگرایانه حاکم بر عرصه مطالعات بین المللی قرار داشته است؛ اما امروزه به جد میتوان مدعی شد که تحلیل واقع بینانه ای از سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران ممکن نخواهد شد مگر آنکه در چارچوب ادراکی ما ابزارهایی جهت مدنظر قرار دادن اهمیت بنیادین مقوله ی معنایی نظام جمهوری اسلامی وجود داشته باشد. بر این مبنا، میتوان گفت که پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران تاکنون جلوه های متفاوتی از سازه های گفتمانی در چارچوب کلیت دانایی انقلاب اسلامی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران شاهد بودیم؛ بنابراین، سوال پژوهش آن است که تنوع گفتمانی در سیاست خارجی چه تاثیری بر دیپلماسی هسته ای جمهوری اسلامی ایران در دوره های مختلف سیاست خارجی داشته است؟ در پاسخ به این سوال فرض مقاله آن است که تنوع گفتمانی در سیاست خارجی زمینه ساز بسیج منابع و در نتیجه دیپلماسی متفاوت هسته ای در دوره های مختلف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران جهت حل و فصل بحران هسته ای شده است.
خلاصه ماشینی:
در وهله سوم نیز تلاش کرد با تنش زدایی، به رفع تعارضات بین خود و کشورهای منطقه و همسایه در قالب ابتکاراتی چون گفت وگوی تمدنها در سطح سازمانهای بین المللی خصوصا سازمان ملل بپردازد (٢٢٧ :٢٠٠١ ,Ramazani)؛ بنابراین ، اصول سیاست تنش زدایی در دوره خاتمی عبارت بود از: ١- ترویج و بهبود روابط ایران با کشورهای اروپایی، ٢- تقویت گفت وگو میان تمدنها و فرهنگ ها به عنوان پیام سازنده جمهوری اسلامی ایران ١، ٣- کاهش تشنج های میان ایران و آمریکا، طرح مسئله مذاکره با آمریکا و کاهش تنش میان دو کشور در داخل و خارج، ٤- حس پاسخگویی و مسئولیت نسبت به مجامع و سازمانهای بین المللی به ویژه شورای امنیت و آژانس بین المللی انرژی اتمی (طباطبایی و توپچی، ١٣٩٤: ١٢٦)، ٥-ترویج ثبات در منطقه خاورمیانه ؛ بهبود قابل توجه در روابط ایران و کشورهای عربی و حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات میان ترکیه از مهم ترین شاخص های این اصل محسوب می شود (خرازی، ١٣٧٩/٢/١٦)، ٦- مشارکت فعال ایران در سازمانهای بین المللی، ٧- حفاظت از هویت و ارزشهای ملی، ٨- ارائه محیطی صلح آمیز در جهان ٩- گفتگو میان تمدنها و ١٠- تقویت سازمان کنفرانس اسلامی، جنبش عدم تعهد و همکاری شمال-جنوب (٢٠٣ :٢٠١٠ ,Ekhtiari Amiri &Soltani ).